Türk Dili 1
Deneme Ara Sınavı 8
1.

Aşağıdaki sözcüklerin hangisi sözcük yapma yollarından biri olan kırpma yardımıyla oluşturulmamıştır?

Doğru Cevap: "A" Anten
Soru Açıklaması

Kimi zaman, bir sözcüğün ilk hecesi ya da bir bölümü ile anlam kaybı olmadan aynı kav- ram ifade edilebilir. Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kal- dırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (< popüler), santim (< santimetre) vb.

2.

Türkçe aşağıdaki dillerden hangisiyle akraba değildir?

Doğru Cevap: "D" Çince
Soru Açıklaması

Çince, Çin-Tibet dil ailesinden gelmektedir. Ural-Altay dil ailesine ait değildir. 

Cevap D'dir.

3.
Aşağıdakilerden hangisi Sözcük Yapımı ile ilgili başlıca yollardan biridir?
Doğru Cevap: "D" Derleme
Soru Açıklaması
Derleme
4.

Aşağıdaki kuramlardan hangisi dilin kökenini insanların çalışırken yaptıkları iş birliği aracılığıyla açıklamaktadır?

Doğru Cevap: "D" Etkileşim kuramı
Soru Açıklaması

Dilin kökenini insanların çalışırken yaptıkları iş birliği aracılığıyla açıklayan kuram "etkileşim kuramı"dır.

5.
Harezm Türkçesinden günümüze kalmış eserler hangileridir ? I. Atebet-ül Hakayık II. Mukaddimetü'l-Edeb III. Muinü'l-mürid IV. Hüsrev ü Şirin V. Muhabbetname
Doğru Cevap: "E" II, III, IV, V
Soru Açıklaması
Doğru cevap E şıkkıdır
6.

Dil bilimciler genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından hangi dil bilgisini tercih ederler?

Doğru Cevap: "B" Kuralcı
Soru Açıklaması

Dil bilimciler genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından betimleyici dil bilgisini, dili öğretenler ise öğretim için dilin farklı düzeylerdeki işleyişiyle ilgili kuralları ön plana çıkarmak zorunda olduklarından kuralcı dil bilgisini tercih ederler.

7.
Aynı meslek veya toplumsal gruptaki insanların, temel kavramları itibarıyla ortak dilden ayrı olarak kullandıkları söz dağarcığına ne ad verilmektedir?
Doğru Cevap: "D" Jargon
Soru Açıklaması
Aynı meslek veya toplumsal gruptaki insanların, temel kavramları itibarıyla ortak dilden ayrı olarak kullandıkları söz dağarcığına Jargon adı verilmektedir.
8.

Aşağıdakilerden hangisi bir diş ünsüzü değildir?

Doğru Cevap: "B" k
Soru Açıklaması

k

9.

"Git- ünlü ile başlayan bir ek alıp t ünsüzü, iki ünlü arasında kaldığı zaman  gi-d-er, gi-d-iyor, gi-d-ecek sözcüklerinde gördüğü gibi ötümlüleşerek d ünsüzüne gelişir." sözü geçen örnekteki değişimin nedeni nedir?

Doğru Cevap: "B" Tarihsel süreç 
Soru Açıklaması

Örneğin git- ünlü ile başlayan bir ek alıp t ünsüzü, iki ünlü arasında kaldığı zaman gi-d-er, gi-d-iyor, gi-d-ecek sözcüklerinde gördüğü gibi ötümlüleşerek d ünsüzüne gelişir. Bu gelişmenin sebebi tarihseldir. Doğru yanıt B'dir. 

10.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü düşmesi görülmemektedir?

Doğru Cevap: "E" Dedemin verdiği öğütleri hiçbir zaman unutamam.
Soru Açıklaması

Amaç 4

11.

Birinci Türkoloji Kongresi' nin toplandığı şehir hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Bakü
Soru Açıklaması

1926 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplanan Birinci Türkoloji Kurultayı pek çok Türk topluluğunun kültür hayatını etkilemek bakımından çok önemli bir toplantıdır.

12.

'Biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yanibir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlerdir.' 

Yukarıda tanımı yapılan biçim birim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Gövde
Soru Açıklaması

Gövdeler, biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlerdir. Örneğin; geçit, gelinlik, geliştiril- sözcükleri geç-(i)-t, gel-(i)-n-lik, gel-(i)ş-tir-(i)l- biçim birimlerinden oluşan gövdelerdir.

13.

Ötümlü ve ötümsüz ünsüzlerin oluşumunda hangisi etkilidir? 

Doğru Cevap: "A" Dil ve dudak yapısı 
Soru Açıklaması

Okul gramerlerinde ünsüzler için kullanılan ‘sert’ veya ‘yumuşak’ sıfatları aslında akciğerden gelen hava akımının şiddetinin ses tellerine çarpmadan korunması ya da çarparak azalmasını ifade eder. Hava akımının ses tellerine çarparak boğumlanması durumunda ötümlü (yumuşak ünsüzler) veya ses tellerinde herhangi bir engelle karşılaşmadan, yani enerjisini yitirmeden boğumlanması durumunda ötümsüz ünsüzler (sert ünsüzler) oluşacaktır.

14.

Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Ali Şir Nevayî
Soru Açıklaması

Ali Şir Nevayî, hiç şüphesiz bütün Türk edebiyatı için son derece önemli bir şahsiyettir. Otuzun üzerinde eser yazan ve yazdığı eserlerin hemen hepsini Türkler de yararlansın diye yazdığını özellikle belirtme gereği duyan Nevayî, pek çok konuda öncü ve kurucudur. Beş büyük mesnevî yazan ilk Türk şairi olan Nevayî; ilk şairler tezkiresi Mecalisü’n-Nefayis’in, Farsça ile Türkçeyi karşılaştırarak Türkçenin daha üstün bir dil olduğu sonucuna ulaştığı Muhakemetü’l-Lügateyn’in, Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin, dört adet divânın, beş adet mesnevinin, Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarıdır.

15.

Dillerin doğuşunu açıklayan en önemli bulgu olan yazının icadı ilk kimler tarafından gerçekleştirilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Sümerler
Soru Açıklaması

Tarih öncesi dönem, yaklaşık beş bin yıl önce Sümerlerin çivi yazısını icadıyla sona ermiş ve Eski Çağ başlamıştır. Sümerce Kiş tableti dışında dillerin doğuşunu ortaya koyan başka bir belge yoktur.

16.

Bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesine ne ad verilir? 

Doğru Cevap: "E" Ünsüz Benzeşmesi
Soru Açıklaması

Ünsüz benzeşmesi, bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesidir. Benzeşmeler sözcük içinde geriye doğru, yani gerileyici ya da ileriye doğru, yani ilerleyici olabilir. Gerileyici benzeşme daha yaygındır. Doğru cevap E'dir. 

17.

Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin metinlerle izleyebildiğimiz tarihi boyunca kullandıkları ilk düzenli, kuralları yerleşmiş yazı sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Köktürk alfabesi
Soru Açıklaması

Köktürk alfabesi

18.

Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşuya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dile ne ad verilmektedir?

Doğru Cevap: "B" İzole dil
Soru Açıklaması

Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşuya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dile izole dil adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.

19.

“İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir” Bu ifade ile aşağıdakilerden hangisinin tanımı yapılmıştır?

Doğru Cevap: "B" Dil
Soru Açıklaması

Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir.

20.

Aşağıdakilerden hangisi parçalar üstü ses birimlerindendir?

Doğru Cevap: "B" Tonlama
Soru Açıklaması

Vurgu, durak, tonlamaya dil incelemelerinde parçalanabilen ögelerden ayrı düşünülmediği ve konuşma dilinin vazgeçilmez ögeleri olduğunu göstermek için parçalar üstü ses birimleri denilmektedir. Doğru cevap B’ dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.