Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 11
1.

Bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli  bir kavramı karşılayan sözcük şıklardan hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Terim
Soru Açıklaması

Terim; Bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli  bir kavramı karşılayan sözcük. 

2.

Aşağıdakilerden hangisi yabancı kaynaklı ve Türkçe'nin yapısına aykırı bir örnektir?

Doğru Cevap: "E" Kendine iyi bak
Soru Açıklaması

'Kendine iyi bak' ingilizce 'take care of yourself' kalıbının Türkçe'ye birebir çevirisidir ve Türkçe'ye aykırıdır.

3.

Türkçede ünsüzler kaç grupta sınıflandırılır?

Doğru Cevap: "C" 4
Soru Açıklaması

Türkçenin ünsüzleri genel olarak; oluşum/boğumlanma yerlerine (çıkaklarına) göre, ötümlü/ötümsüz (titreşimli/titreşimsiz) olmalarına göre, sürekli/süreksiz olmalarına göre, ağız/ geniz ünsüzü olmalarına göre dört grupta sınıflandırılır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

4.
"Üniversiteyi kazanmak için harıl harıl çalıştı." cümlesindeki harıl harıl ikilemesi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? I. İsim yapılı ikilemedir. II. Cins adlarından türetilmiştir. III. Kuruluşunda zamir kullanılmıştır. IV. Ek olarak kurulmuştur. V. Yansıma kaynaklı ikilemedir.
Doğru Cevap: "C" I,V
Soru Açıklaması
İkilemeleri, isimlerden ve fiillerden olmak üzere yapı yönüyle ikiye ayırabiliriz. İsim yapılı ikilemeler de kendi içerisinde sınıflandırılabilir: Yansıma kaynaklı olanlar: Fırıl fırıl dönmek, fokur fokur kaynamak, harıl harıl çalışmak... İlkeden yola çıkarak genele varma söz konusu olduğundan analiz düzeyinde bir sorudur. Doğru cevap C seçeneğidir.
5.
Aşağıdakilerden hangisi dilin anlatım gücünü arttıran unsurlardan biri değildir?
Doğru Cevap: "D" Sözlük zenginliği
Soru Açıklaması
6.
Aşağıdakilerden hangisi belirtisiz isim tamlamasına örnek olarak verilebilir?
Doğru Cevap: "E" Bir defa da büyük sözü dinle.
Soru Açıklaması
Belirtisiz ad tamlamalarında tamlayan ve tamlanan arasında süreklilik/belirtisizlik vardır. Sürekliliğin gereği olarak tamlayan ve tamlanan arasında başka bir sözcük girmez. Örneğin; limon ağacı, badem şeker, Porsuk nehri vb. Doğru cevap E şıkkıdır.
7.

Türkçenin ilk yazılı metinleri olan Orhun Yazıtları’nda geçen yabancı sözcüklerden hangisi prenses anlamındadır?

Doğru Cevap: "E" Kunçuy
Soru Açıklaması

Türkçenin ilk yazılı metinleri olan Orhun Yazıtları’nda birkaç yabancı sözcüğe rastla­nır ki bunlar da sengün (general), kunçuy (prenses), işgiti (ipekli kumaş), yençü (inci) gibi sözcüklerdir. Doğru cevap E'dir.

8.

"Sizi daha önce uyarmadım değil." cümlesi anlamına göre nasıl bir cümledir?

Doğru Cevap: "C" Olumlu
Soru Açıklaması

Cümleden olumsuzluk taşıyan bir cümleden sonra "değil" sözcüğü kullanılmıştır. Dolayısıyla, anlam bakımından bu cümle olumlu bir cümledir.

9.

Aşağıdakilerden hangisi “Belirtisiz ad tamlaması”dır?

Doğru Cevap: "A" Meyve suyu
Soru Açıklaması

“Meyve suyu” belirtisiz ad tamlamasıdır. Doğru cevap A’dır.

10.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yazımı doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Meyve
Soru Açıklaması

Makine,meyve, kurdele, egzoz, şoför sözcüklerin doğru yazılmış halleridir. Doğru cevap B'dir.

11.

Bir sözcüğü veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanma aşağıda verilen kavramlardan hangisini tanımlar?

Doğru Cevap: "A" Mecaz
Soru Açıklaması

Bir sözcüğü veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanmaya mecaz adı verilir. Doğru cevap A'dır.

12.

"Efendi, lahana, liman, sandal, yakamoz" sözcükleri hangi dilden Türkçeye geçmiştir?

Doğru Cevap: "B" Rumca
Soru Açıklaması

Hiç kuşkusuz Türkçe daha önce Batı dillerinden sözcükler almıştı. Örneğin Osmanlı Devleti’nin Venedik ile ilişkileri dolayısıyla İtalyancadan abluka, acente, antika, bando, damacana, iskele, madalya, tabela gibi sözcükler alıntılanmıştı. Anadolu’da yaşayan Rumlardan alay, avlu, dalyan, efendi, lahana, liman, sandal, yakamoz vb. sözcükler Türkçeye geçmişti. Doğru cevap B'dir.

13.

Aşağıdaki ilişki sözlerinden hangisi diğerlerinden farklı bir durumda kullanılmaktadır?

Doğru Cevap: "B" Sizden iyi olmasın.
Soru Açıklaması

“Hızır yoldaşın olsun. Uğurlar olsun. Yolunuz açık olsun. Güle güle gidip gelin.” Şeklindeki ilişki sözleri birini yolcu ederken kullanılmaktadır. “Sizden iyi olmasın.” ise üçüncü bir kişinin iyiliğinden söz ederken kullanılmaktadır.

14.
Aşağıdakilerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
Doğru Cevap: "C" Makina
Soru Açıklaması
Sözlü anlatımdaki ifadelerin yazıya geçirilmesi sırasında sözcüklerin, özel adların, deyimlerin, hazır söz kalıplarının, eklerin yazımında belirlenmiş kurallara uyulmazsa bir süre sonra dilin ortak iletişim aracı olma niteliği sarsılabilir. Bu durum yazılı anlatım bozukluğuna yol açacağı gibi kuralsız olarak yazılmış bu yazıların okunuşunda da sözlü anlatım bozukluklarının ortaya çıkmasına yol açacaktır. Bu bakımdan yazılan her yazının geçerli yazım kurallarına uygun olması gerekir. Örneğin makine yerine makina, meyve yerine meyva, kurdele yerine kordale veya kurdela, egzoz yerine eksoz veya egsoz, şoför yerine şofor veya şöför yazmak birer yazım yanlışıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.
15.

Yunancada, il­k­ iki harf­ olan “alpha” ve “beta” sözcüklerinin bi­rleşmesi­nden oluşan sözcüğün Türkçedeki karşılığı nedir?

Doğru Cevap: "A" Abece
Soru Açıklaması

Yunancada, il­k­ iki harf­ olan “alpha” ve “beta” sözcüklerinin bi­rleşmesi­nden oluşan “alfabe” Türkçede “abece”ye karşılık gelmektedir.

16.

Türkçe sözlüklerde düzlük yuvarlaklık açısından bir uyum olması Türkçenin hangi özelliğidir?

Doğru Cevap: "B" Ses uyumlarının güçlü olması
Soru Açıklaması

Ses uyumlarının güçlü oluşu, Türkçenin bir başka özelliğidir. Türkçe sözcüklerde ka­lınlık incelik açısından uyum (büyük ünlü uyumu) güçlüdür:ağaç,lık, başarılı, dağcılık, doğaçlama koruyucu, kuşatıcı gibi kalın bir ünlüyle başlayan sözcükteki ünlüler kalın sıradan devam eder; çiçekçilik, değerli, eğitici, öğretim, önderlik, üretim gibi ince ünlülü sözcüklerde ise bu ünlüleri yine ince ünlüler izler. Türkçe sözcüklerde düzlük yuvarlaklık açısından da bir uyum (küçük ünlü uyumu) bulunmaktadır. Düz bir ünlüyle başlayan sözcüklerde birbirini izleyen ünlüler de düz olur: yaşlılık, gecelik; yuvarlak bir ünlüyle baş­layan sözcüklerde ise birbirini izleyen ünlüler ya düz geniş ya da yuvarlak dar niteliktedir: ocak, üzüm gibi

17.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe kullanımının zenginleşmesi ve dilimizin tehlike altına sokacak durumlar için sunulacak çözümlerden değildir?
Doğru Cevap: "C" Kullanım kılavuzlarında Türkçeye yer verilmemesi bir dil sorunu değil, ihracat politikasıdır.
Soru Açıklaması

C şıkkındaki madde doğru değildir, çünkü kullanım kılavuzlarında Türkçe'ye yer verilmemesi hem tüketiciler için bir sorun oluşturmakta hem de dile gereken önem verilmemektedir.Doğru cevap C şıkkıdır. 

18.

Türkiye’de İngilizce ile öğretime başlandığı hangi seneden itibaren Anglo-Sakson kültürünün yoğun etkisi hissedilmeye başlanmıştır.

Doğru Cevap: "C" 1950’lerden itibaren
Soru Açıklaması

Türkiye’de İngilizce ile öğretime başlandığı 1950’lerden itibaren Anglo-Sakson kültürünün yoğun etkisi de kendisini hissettiriyordu. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

19.

Çince, Soğdca ve Sanskritçe alıntı sözcükler Türk dilinin hangi döneminde yoğunluğunu artırmıştır?

Doğru Cevap: "C" Uygur Türkçesi
Soru Açıklaması

Budizm, Maniheizm, Nasturilik gibi çeşitli inançları benimseyen Uygurların söz varlı­ğında Çinceden, Soğdcadan, Sanskritçeden, Toharca gibi çeşitli dillerden alıntılarla yabancı sözlerin oranında ve kullanım sıklığında artış görülür. Doğru cevap C’dir.

20.

Türkçede Bilim terimleri üzerine yapılan çalışmalar ışığında aşağıdaki sözcüklerden hangisi dead cat bounce sözcüğünün karşılığı olarak türetilmiştir? 

Doğru Cevap: "E" son çırpınış 
Soru Açıklaması

Bilim terimleri üzerine çalışmaların günümüzde de yürütülmekte olduğunu belirtmekgerekir. Örneğin iktisat, bankacılık, borsa alanında tekel sözü örnek alınarak oligopol karşılığında azel, polyopoly karşılığında ise çokel; parity için değerdeşlik; convertibile yerine çevrilgen, dead cat bounce için ise son çırpınış gibi terimler türetilmiştir. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.