Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 21
1.

Aşağıdakilerden hangisi Başkurt Türkçesinin en çok konuşulduğu ülkelerden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Çin
Soru Açıklaması

Çin, Başkurt Türkçesinin en çok konuşulduğu ülkelerden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

2.

Aşağıdakilerden hangisi Türkçede karşılığı olmasına rağmen, birer özenti alıntısı niteliğinde olan bir kelime değildir ?

Doğru Cevap: "A" Oydaşma
Soru Açıklaması

Dilimizin söz varlığında karşılığı bulunsa da yabancı kaynaklı sözleri kullanmak birözenti hâlini aldı. Günlük hayatta, çarşıda, pazarda, radyoda, televizyonda, basında, okulda, sporda kısacası her yerde yabancı kaynaklı sözler artık bilinçsizce kullanılır oldu. Birer özenti alıntısı niteliğinde olan show, trend, konsensüs, transformasyon, performans gibisözler Türkçede karşılıkları olmasına rağmen kullanılmaktadır. Bu tür özenti alıntılarınınkullanılmasına hiç gerek yoktur. Çünkü bu özenti alıntılarının yerine Türkçede gösteri,eğilim veya yönelim, uzlaşma veya oydaşma, değişim veya dönüşüm, başarım gibi pek çokkarşılık bulunmaktadır.

3.

Eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitli adları da olan Türkçe'nin söz varlığı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Atasözleri
Soru Açıklaması

Atasözü kavramının Türk dünyasında da atalar sözü, eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitli adları vardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

4.

Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Soyutlama
Soru Açıklaması

Soyutlama: Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem, gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırma. Doğru cevap A'dır.

5.

Aşağıdakilerden hangisi bir ikileme örneğidir?

Doğru Cevap: "B" Çat çut
Soru Açıklaması

İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. O¨zellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: C¸arpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak... Doğru yanıt B'dir. 

6.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi iç içe birleşik cümleye örnektir?
Doğru Cevap: "B" Ancak durgun bir su yıldızları yansıtabilir, sözüyle anlatılmak istenen de budur.
Soru Açıklaması
7.

Bir dilin söz varlığının incelenmesi, o dili konuşan insanların tarihi macerasını vehangi milletlerle ne tür ilişkilerde bulunduğunu ortaya koyacağı gibi milletin kültür ve düşünce dünyası ile kavramlar dünyasını da gözler önüne serer. Dilcilikte buna ne denir?

Doğru Cevap: "D" dil içi dünya görüşü
Soru Açıklaması

Bir dilin söz varlığının incelenmesi, o dili konuşan insanların tarihî macerasını vehangi milletlerle ne tür ilişkilerde bulunduğunu ortaya koyacağı gibi milletin kültür ve düşünce dünyası ile kavramlar dünyasını da gözler önüne serer ki dilcilikte buna “dil içi dünya görüşü” denir.

8.

Aylin masa örtüsünü aniden çekti. 

Verilen cümlede aşağıdakilerden hangisi bulunmaktadır?

Doğru Cevap: "C" Belirtisiz ad tamlaması 
Soru Açıklaması

Cümlede "masa örtüsü" belirtisiz ad tamlamasıdır. 

9.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
Doğru Cevap: "D" Kardeşimin resim defteri kayboldu. 
Soru Açıklaması

“Zincirleme ad tamlaması” olarak verilen yapı, belirtili ad tamlamasınıntamlayan ögesinin de ad tamlaması biçimindeki iç içe girmiş tamlama türüdür.Örneğin; kardeşimin resim defteri, evin duvarının boyası, Türkçe öğretmeninin notdefteri vb.

A, B, C seçeneklerindeki : İşinin değişmesi,  odanın pencerelerini, Selma’nın sesi belirtili ad tamlamasına, E seçeneğindeki gül kokusu belirtisiz ad tamlamasına örnektir. Doğru yanıt D 

10.
Tanzimatla birlikte özellikle hangi yabancı dilin etkileri görülmeye başlanmıştır?
Doğru Cevap: "C" Fransızca
Soru Açıklaması

Tanzimat dönemine kadar Arapça ve Farsçanın ağır etkisinde olan Türk yazı dilinde bu dönemden başlayarak Batı dillerinden, özellikle Fransızcadan alınan sözcükler görülür. Bunun nedeni, Türk aydınlarının Batı’yı öncelikle Fransızca ve Fransa üzerinden tanımalarıdır. Zaman içerisinde Fransızcanın yerini İngilizce almıştır. Bu durum da önce İngiltere’nin sonra da ABD’nin siyasî ve ekonomik gücüyle ilgilidir.

11.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir ikileme bulunmaktadır?

Doğru Cevap: "A" Ayşe tek başına bütün evi çekip çevirirdi.
Soru Açıklaması

Çekip çevirmek bir ikilemedir. 

12.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tekrar öbeği (ikilemeler) ad+durum eki+ad+durum eki şeklinde oluşmuştur? 

Doğru Cevap: "C" Günden güne iyileşti ve ayağa kalktı. 
Soru Açıklaması

Tamlayan tamlanan ilişkisi bulunan sözcük öbeklerinde Türkçenin söz dizimi gereğincetamlayan ögenin önce, tamlanan ögenin sonra gelmesi kuralı işlemekteydi. Tamlayantamlanan ilişkisi bulunmayan sözcük öbeklerinde ise bu kural bulunmaz ancak sözcüköbeklerinin genel özelliklerinde belirtildiği gibi cümle içinde birlikte hareket ederler. 

Tekrar öbeği (İkilemeler)sözcük + sözcük :hızlı hızlı, iyi kötüsözcük + m + sözcük : az maz, okul mokulad +durum eki + ad + durum eki : yıldan yıla, günden günead + iyelik eki + ad + iyelik eki + n + durum eki : saati saatine, harfi harfinedoğru yanıt C 

13.
Sözcük türleri açısından, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
Doğru Cevap: "D" Herkes : Zamir
Soru Açıklaması
Türkçede sözcükler geleneksel olarak ad, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem ve eylem olmak üzere sekiz türde toplanmaktadır. Verilen şıklar incelendiğinde kalem sözcüğünün ad, güzel sözcüğünün sıfat, geri sözcüğünün zarf, rağmen sözcüğünün edat ve herkes sözcüğün de zamir olduğu görülür.
14.

Karahanlı Türkçesi döneminde yoğunluğunu artıran alıntı sözcükler aşağıdaki dillerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "B" Arapça - Farsça
Soru Açıklaması

Türklerin İslam dinine girmesiyle birlikte bu kez de Arapça, Farsçasözcükler Karahanlı Dönemi eserlerinden itibaren Türk yazı dillerinde görülmeye başlanır.

15.
Aşağıdakilerden hangisi atasözlerinin özelliklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "A" Yeryüzündeki her bir dilin kendine ait bir atasözü vardır.
Soru Açıklaması
Doğru cevap A şıkkıdır. A şıkkında her dilin kendine ait bir atasözü vardır bilgisi atasözlerinin özelliklerinden değildir.
16.

“Ön, yuvarlak, dar” şeklinde özellikleri verilen ünlü aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" /ü/
Soru Açıklaması

“Ön, yuvarlak, dar” şeklinde özellikleri verilen /ü/ ünlüsüdür.

17.

"Issız bir Paris gecesinde bir sokakta gördü yıllardır özlemle beklediği aşkını."

Yukarıdaki cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem - nesne
Soru Açıklaması

Issız bir Paris gecesinde =zarf tümleci, bir sokakta= dolaylı tümleç, gördü= yüklem, yıllardır özlemle beklediği aşkını= nesne durumundadır. Doğru cevap E'dir.

18.

Sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasına ne ad verilir? 

Doğru Cevap: "A" Ünlü Düşmesi
Soru Açıklaması

Ünlü düşmesi, sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasıdır. Bu ses olayı; ünlünün düştüğü yere göre, söz başında, söz içinde ya da söz sonunda görülür. Doğru cevap A'dır. 

19.
Mecaz anlam nedir?
Doğru Cevap: "A" Bir sözcüğün veya kavramın farklı anlamlara gelecek biçimde kullanılması
Soru Açıklaması
Mecaz Anlam: Bir sözcüğü veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanma.
20.

Televizyon dizileri ile moda halinde yayılan kaba dil ve argo kullanımı Türkçe'nin sorunlarından hangisi ile doğrudan ilişkilidir?

Doğru Cevap: "B" Kitle iletişim araçlarında Türkçe'nin kullanımı
Soru Açıklaması

Radyo ve televizyon yayımlarının yaygınlaşması, dinleme ve izleme oranlarının yük- selmesi Türkçe açısından olumlu ve yararlı bir gelişme olması gerekirken yeni sorunlar ortaya çıkarmıştır. Söyleyiş bozuklukları, cümle düşüklükleri, yanlış sözcük kullanma, Türkçenin söz varlığında bulunmayan yabancı sözcüklere yer verme, kaba dil ve argo gibi olumsuzluklar radyo ve televizyon yayınlarında sınırsızca yapılınca bu yanlışlar toplu- mun, özellikle de genç kuşakların diline yerleşmiştir. Yayımcılığın kısır bir söz varlığıyla yapılması ise bir başka sorundur. Doğru cevap B'dir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.