Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 24
1.

Türkçe yapı bakımından hangi dil grubundandır?

Doğru Cevap: "A" eklemeli
Soru Açıklaması

Türkçe, yapı bakımından sondan eklemeli bir dildir. Eklemeli dillerin geliştirdiği yolların başında, sözcük köküne değişik yapım ekleri getirerek yeni durum, varlık ve kavramları karşılamak vardır.

2.

Türk Dil Kurumunun yabancı kökenli sözlere önerdiği karşılıklardan hangisi aşağıda yanlış olarak eşleştirilmiştir?

Doğru Cevap: "E" arboretum - ana haber sunucusu
Soru Açıklaması

Türk Dil Kurumunun yabancı kaynaklı sözlere karşılık önerdiği sözlerden birkaçına bakalım: anchorman karşılığında ana haber sunucusu, arboretum karşılığında ağaç parkı, viyadük için köprü yol, mobbing için bezdiri; selfie için özçekim, mortgage tutsat vb... Doğru cevap E'dir.

3.
Aşağıdakilerden hangisinde, eylemden ad yapma eki kullanılmıştır?
Doğru Cevap: "D" Saklambaç
Soru Açıklaması
Saklambaç kelimesi saklamak fiilinden türetilmiş bir addır. Doğru cevap d şıkkıdır.
4.
Aşağıdakilerden hangisi tamlayan, tamlanan ilişkisi bulunan sözcük öbeklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Ünsüz öbeği
Soru Açıklaması
Belirtili ad tamlaması
Belirtisiz ad tamlaması
Takısız ad tamlaması
Aitlik öbeği
Ünlü öbeği
5.
I. Türkçenin söz varlığı önceleri Çince, Sanskritçe, Sogdca, Toharca vb. dillerden etkilenmiştir. II. İslam uygarlığı çevresinde Türkçenin Arapçadan, Farsçadan etkilenmeye başladığı gözlenir. III. Eski Anadolu Türkçesinde Arapça, Farsça alıntılar belirli bir düzeyde kalmıştır. IV. Yirminci yüzyıl başlarından itibaren edebi eserlerin söz varlığında Arapçadan, Farsçadan alıntılarda artış gözlenir. V. Divan şiirinin Fars ve Arap edebiyatından esinlenmesinin sonucunda söz varlığının görünümü de değişmeye başlar. Türkçeye yabancı dillerin etkisi göz önünde bulundurulduğunda, yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: "D" I, II, III, V
Soru Açıklaması
Doğru cevap d şıkkıdır
6.

Aşağıdaki cümlelerdeki fillerin hangisi tür olarak diğerlerinden farklıdır ?

Doğru Cevap: "E" Eve gelir gelmez ilk yaptığı şey sıcacık bir kahveydi.
Soru Açıklaması

E şıkkının yüklemi sıfat tamlamasından oluşmuştur. Nasıl bir çay ? sıcacık bir çay.

7.

“Atasözlerimizden kimileri, olayları bir öykü anlatır gibi ilgi çekici söz kalıbına dökerek akılda kalıcı hâle gelmiştir” Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu özelliği taşır?

Doğru Cevap: "A" Dervişe “Bağdat’ta pilav var” demişler, “yalan değilse ırak değil” demiş.
Soru Açıklaması

Yüzlerce yıllık gözlem ve deneyimler sonucunda günümüze ulaşan atasözleri içerisinde toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğütler veren vakit nakittir, balık baştan kokar, yerin kulağı var, görünen köy kılavuz istemez, yoldan kal yoldaştan kalma, sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer, öfke ile kalkan zararla oturur, sona kalan dona kalır, ağlamayan çocuğa meme vermezler gibi yüzlerce atasözümüz vardır. İklim olaylarını açıklayıp önlem almayı öğütleyen mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır, sağlık için yapılması gerekenleri bildiren ayağını sıcak tut başını serin; gönlünü ferah tut düşünme derin gibi atasözleri yaygın olarak kullanılır. Olayları bir öykü anlatır gibi ilgi çekici söz kalıbına dökerek akılda kalıcı hâle getiren atasözleri Türkçenin söz varlığının en ilgi çekici ögeleridir: Deveye inişi mi seversin yokuşu mu demişler, düze kıran mı girdi demiş biçimindeki atasözü bir işi en kolay ve rahat yoldan yapmak varken zora sokmanın yanlış bir tutum olduğunu anlatır

8.

Aşağıdakilerden hangisi atasözlerinin genel özelliklerinden değildir?

Doğru Cevap: "D" İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler bir sistem içerisinde kullanılmaz.
Soru Açıklaması

İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak…

9.

Aşağıdakilerden hangisi deyimlere örnek gösterilemez?

Doğru Cevap: "B" Sabretmek
Soru Açıklaması

Sabretmek birleşik bir sözcüktür. Doğru cevap B'dir.

10.
Bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcüklere ne ad verilmektedir?
Doğru Cevap: "C" Taban
Soru Açıklaması
Doğru cevap c şıkkıdır
11.
Aşağıdakilerden hangisi argonun tercih ettiği dil yapısının ilkelerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Kaba bir dil kullanmak.
Soru Açıklaması
Argo, toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların, daha çok toplum dışı olarak algılanan ve damgalanmış grupların, toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle oluşturdukları konuşma sistemidir.
12.
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün dil anlayışını yansıtmaz?
Doğru Cevap: "A" Türkçeyi kendi seyrine bırakarak kendi yolunu bulmasına olanak sağlamak
Soru Açıklaması
13.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde yazım yanlışı bulunmaktadır? 

Doğru Cevap: "B" makina 
Soru Açıklaması

A, C, E ve D seçeneklerinde sözcüklerin yazımı doğru olarak verilirken B seçeneğinde sözcüğün yazımı yanlış olarak verilmiştir. Doğrusu makine şeklindedir. 

14.

Türkçenin güçlü yanları ve zenginliği olarak değerlendirilebilen alanlar dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 

Doğru Cevap: "E" Yüzlerce yıllık gözlem ve deneyimler sonucunda günümüze ulaşan atasözleri içerisinde tarihsel olaylar anlatılmaktadır. 
Soru Açıklaması

Yüzlerce yıllık gözlem ve deneyimler sonucunda günümüze ulaşan atasözleri içerisinde toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğütler veren, iklim olaylarını açıklayıp önlem almayı öğütleyen, sağlık için yapılması gerekenleri bildiren, gibi atasözleri yaygın olarak kullanılır. Doğru yanıt E'dir. 

15.

öpke > öfke (-p- > -f-) örneğindeki ses olayının tanımı nedir?

Doğru Cevap: "D" süreklileşme
Soru Açıklaması

Süreklileşme, süreksiz ünsüzlerin, akıcı ya da sızıcı sürekli ünsüzlere dönüşmesidir. Bu yüzden doğru cevap D seçeneğidir.

16.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe dilinin konuşucularından kaynaklanan sorunlardan değildir?
Doğru Cevap: "E" Teknolojiden kaynaklanan gelişimler nedeniyle yabancı kelimelerin ithal edilmesi
Soru Açıklaması
Türkçe konuşurlarının yaşadığı sorunlar genellikle kendi bilgi yetersizliklerinden kaynaklanmaktadır. Üretim yapan ülkelerin ürettiği teknolojiler elbette o ülkenin dilinden Türkçe'ye geçecektir, bu konuda konuşurların kabahati yoktur.
17.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması vardır? 

Doğru Cevap: "E" Mavi deniz, sıcak güneş ve dost sohbeti... İşte tatil.
Soru Açıklaması

Sıfat TamlamasıAdı nitelemek ve/ya belirtmek amacıyla oluşan sözcük öbeğidir. Sıfat tamlamasının oluşumunda birden fazla sıfat bir adı niteleyebilir ya da belirtebilir. Tamlayan (sıfat) da tamlanan (ad) da bir sözcük öbeği olabilir. Sıfat tamlamaları cümlede ad, sıfat ve zarf görevlerinde bulunabilir.Örnek: Mavi deniz, sıcak güneş ve dost sohbeti... İşte tatil.Beyaz badanalı, kırmızı kiremitli evler yol boyunca dizilmişti.Kadın pazardan üç kilo elma aldı.

Takısız ad tamlaması: Her iki sözcüğün de ek almadığı ad tamlamasıdır. Bu tür adtamlamalarında tamlanan ögenin niteliği, benzetme ve/ya neden yapıldığını belirtilir.

Örnek: Kendisine yün kazak örmüştü.Tahta kapıdan içeri girince ilk onu gördü.Vitrinde gördüğü elmas yüzükle geçmişe daldı. 

Takısız ad tamlamaları yapı olarak sıfat tamlamasına benzetilebilir. Ancak anlamsalolarak da farklı olan sıfat tamlamaları, genellikle soğuk/sıcak, iyi/kötü gibi karşıtlıklartaşıması yönüyle takısız ad tamlamalarından ayrılırlar.

18.
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kısa tarihi dönemlerde ve oldukça sınırlı çevrelerde Türkçenin yazımında kullandığı alfabelerdendir?
Doğru Cevap: "A" Tibet 
Soru Açıklaması

Belgelerle izlenebilen yaklaşık 1350 yıllık süre boyunca Türkçe 13 değişik alfabe ileyazılmıştır.Türkçe değişik dönem ve coğrafyalarda Köktürk, Soğd, Uygur, Mani, Brahmi, Tibet,Süryani, Arap, Grek, Ermeni, İbrani, Latin ve Slav (Kiril) alfabeleriyle yazılmıştır.Bunlardan Soğd, Mani, Brahmi, Tibet, Süryani, Grek, Ermeni ve İbrani alfabeleri kısatarihi dönemlerde ve oldukça sınırlı çevrelerde kullanılmıştır. Geriye kalan Köktürk,Uygur, Arap, Latin ve Kiril alfabeleri ise uzun sürelerle ve geniş coğrafyalarda kullanılmıştır. 

Doğru yanıt A 

19.

I. Kadın pazardan üç kilo elma aldı.

II. Kadının pazardan aldığı elma üç kilo.

Cümlelerindeki "üç kilo" sözcük öbekleri sırayla aşağıdakilerden hangileridir?

Doğru Cevap: "A" sıfat tamlaması, yüklem
Soru Açıklaması

Sıfat Tamlaması, adı nitelemek ve/ya belirtmek amacıyla oluşan sözcük öbeğidir. I. cümledeki "üç kilo" bir ad olan "elma"yı nitelemektedir. 

Cümlenin yargı taşıyan en temel öğesi durumundaki yüklemi Gencan (1979) cümlede iş, oluş, kılış, düşünce, duygu, imge, yargı anlatan sözcük olarak tanımlamaktadır. II. cümlede elma özne iken üç kilo oluşu yüklemdir. 

20.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin güncel sorunlarından biri olamaz?
Doğru Cevap: "E" Toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi
Soru Açıklaması
Türkçenin sorunlarını çözmek için toplumda türkçe bilincinin medya yoluyla geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve özendirilmesi gerekmektedir.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.