Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 26
1.

Hangisi sosyal medya veya iletişim kanallarında dilin yanlış kullanımına ait bir örnek değildir?

Doğru Cevap: "E" Küçük ünlü uyumuna uymama
Soru Açıklaması

Sınırlı sayıda harfin kullanılabildiği ortamlarda sözcüklerde ünlü harfleri yazmadan yalnızca ünsüzlerle yazışma, büyük harf ile ilgili kurallara aykırılık, sözcüklerin yazımında özensizlik gibi olumsuzluklar dikkat çekmektedir.

2.

Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde eş anlamlı sözcüklerden oluşan olan bir ikileme kullanılmıştır?

Doğru Cevap: "E" Akıllı uslu duran öğrenci birden bağırmaya başladı.
Soru Açıklaması

Akıllı uslu ikilemesi eş anlamlı sözcüklerden oluşan bir ikilemedir. Doğru cevap E'dir.

3.

I. Ajràn ‘ayran’

II. Bej ‘bey’

III. Boyadziya ‘boyacı’

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Bulgarcaya Türkçeden geçen kelime çiftleridir?

Doğru Cevap: "D" I, II ve III
Soru Açıklaması

Ajràn ‘ayran’, Bej ‘bey’,  Boyadziya ‘boyacı’ Türkçeden Bulgarcaya geçmiş kelimelerdir.

4.

Kar yağarsa, bu gece yürüyüş yapacağım.

Verilen cümlenin türü aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Şartlı bileşik cümle 
Soru Açıklaması

Temel cümleye şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bağlanmış cümlelerdir. Türkçede –sA şart eki almış yan cümle, temel cümleyi şart, zaman, tahmin, benzetme gibi anlamlarla tamamlar ve çoğu zaman zarf işlevinde temel cümleden önce gelir.

5.
Aşağıdakilerden hangisi atasözleriyle ilgili yanlış bir ifadedir?
Doğru Cevap: "A" Yeryüzündeki her dilin atasözü vardır.
Soru Açıklaması

Atasözleri ve deyimler anlatıma açıklık kazandıran ve renk katan söz varlığı ögeleridir. Her dilin söz varlığında deyimler vardır. Kimi deyimler belirli dillere özgü olsa da bunların benzerleri başka dillerde de görülebilir. Ancak yeryüzündeki her dilin atasözü yoktur. Bir atasözünün oluşabilmesi için yüzyılların geçmesi gerekmektedir. Başlangıçta bir kişi tarafından söylenen ancak dilin konuşurları tarafından benimsenen, yüzyıllarca tekrarlanarak belirli bir kalıba dökülen atasözleri dillerin yaşını da gösteren söz varlığı ögeleridir. Atasözlerimizin anlatım gücü, ifade edilmesi zor duygu ve düşünceleri açık bir biçimde ortaya koyabilmesindedir. Yüzlerce yıllık gözlem ve deneyimler sonucunda günümüze ulaşan atasözleri içerisinde toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğütler veren, sağlık için yapılması gerekenleri bildiren, iklim olaylarını açıklayıp önlem almayı öğütleyen atasözleri mevcuttur. Doğru cevap A'dır.

6.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öge dizilişi "nesne/dolaylı tümleç/yüklem" şeklindedir?
Doğru Cevap: "E" Bütün pahalı resimlerimi büyük galerilerde sattım.
Soru Açıklaması
7.
Aşağıdakilerden hangisi diş-dudak ünsüzlerindendir?
Doğru Cevap: "C" f, v
Soru Açıklaması
Doğru cevap C şıkkıdır
8.
İlk yazılı metinlerden itibaren, aşağıda verilen seçeneklerden hangisi Atasözlerine verilen isimlerden birisi değildir?
Doğru Cevap: "D" Atar
Soru Açıklaması
İnsanlıgın ik yazılı metinlerinden itibaren karşılasılan atasözlerie farklı uluslar; kanatlı söz, nasihat, cevherli söz, ibret verici söz, altın söz, dilin gülzarı, halk mektebi, halk hikmeti, ruhun doktoru, aklın gözü gibi anlamlara gelen adlar vermişlerdir. Atasözü kavramının Türk dünyasında da atalar sözü, eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitli adları vardır.
9.

Cümle, değişik işlevlerdeki parçalardan oluşan bir bütündür. Bu bütünün parçaları da işlevlerine göre özne, yüklem, nesne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı olarak adlandırılan cümle ögeleridir.

Cümlede iş, oluş, kılış, düşünce, duygu, imge, yargı anlatan sözcük olarak tanımlamanan öge aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Yüklem
Soru Açıklaması

Cümlenin yargı taşıyan en temel öğesi durumundaki yüklemi Gencan, cümlede iş, oluş, kılış, düşünce, duygu, imge, yargı anlatan sözcük olarak tanımlamaktadır. Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli öğedir. Doğru cevap B'dir.

10.

“İşinin değişmesi şansını da değiştirmişti.”

Yukarıdaki cümlede aşağıdaki sözcük öbeklerinden hangisi vardır?

Doğru Cevap: "B" Belirtili ad tamlaması 
Soru Açıklaması

İşinin değişmesi şansını da değiştirmişti.Belirtili ad tamlaması vardır.

11.

Karahanlılar döneminden itibaren Türkçe'ye geçtiği bilinen "haber, nefs, mezalim" gibi kelimeler hangi dilden alınmıştır? 

Doğru Cevap: "A" Arapça
Soru Açıklaması

Türklerin İslam dinine girmesiyle birlikte bu kez de Arapça, Farsça sözcükler Karahanlı Dönemi eserlerinden itibaren Türk yazı dillerinde görülmeye başlanır. Bu dönemin ilk eserlerinden Yusuf Has Hacib’in yazdığı Kutadgu Bilig’de Arapçadan alınma haber, hacet, fitne, kudret, mezalim, nefs, Rab, rahmet, sohbet kelimeleri kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır. 

12.

Aşağıdakilerden hangisi söyleyiş bozukluluklarından biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Kimi sözcüklerde fazladan inceltme yapılması
Soru Açıklaması

Yerel kullanım etkisiyle bazı sözcüklerin çekiminde /r/ sesi ile birlikte birtakım seslerin düşürüldüğü (örneğin alıyo, bakıyon) görülürken kimi sözcüklerin kullanımında da ses türemesine (örneğin evdeykene, arabaylan) tanık olunmaktadır. Yerel söyleyiş özelliği olarak nitelenebilecek bu türden kullanımların ölçünlü Türkçede yer almaması gerekir. Rakip yerine rākip, hakem yerine hākem, ekonomi yerine ekönomi gibi söyleyiş bozukluklarının çoğunlukla alıntı sözcüklerde görülmesi dikkat çekicidir. Türkçe kökenli sözlerde söyleyiş bozukluğu fazla görülmemektedir. Doğru yanıt E'dir.

13.

Bir dilin söz varılığına bakılarak aşağıdakilerden hangisi anlaşılabilir?

Doğru Cevap: "A" Hangi inançları benimsediği
Soru Açıklaması

Topluluklar hâlinde yaşayan insanoğlunun dili her dönemde başka toplulukların dilinden etkilenmiştir. Tarihin karanlık dönemlerinden bu yana bu etkilenme insanoğlunun dilinde kendisini gösterir. Bir toplumun geçmişte hangi toplumlarla ilişki içerisine girdiği, hangi kültür alanları içerisinde kaldığı, hangi inançları benimsediği söz varlığı ögelerinden anlaşılabilir. Özellikle söz varlığı, dillerin yaşadığı değişimleri, etkileşimleri göstermektedir.

14.

Aşağıdakilerden hangisinde cümlenin italik yazılı ögesi Türkçe'de sözcük öbeklerine örnek olarak verilebilir?

Doğru Cevap: "C" Araba kapısı kazadan sonra değiştirildi.
Soru Açıklaması

Araba kapısı tamlayan-tamlanan ilişkisi bulunan söz öbeklerine örnek olan belirtisiz bir ad tamlamasıdır. 

15.
“En hakiki mürşit, ilimdir.” cümlesindeki “en” sözcüğünün türü aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Zarf 
Soru Açıklaması
16.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin yazıyla izlenebilen dönemlerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Altay çağı
Soru Açıklaması
Doğru cevap E şıkkıdır
17.

Türkçenin, binlerce yıl önce Moğolca ile tek bir dil olduğu varsayılan dönem hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Ana Altayca Dönemi
Soru Açıklaması

Türkçenin, binlerce yıl önce Moğolca ile tek bir dil olduğu varsayılan döneme ‘Ana Altayca Dönemi’ adı verilir. Türkçe İlk Türkçe adı verilen süreçte, yani Büyük Hun İmparatorluğu döneminde bağımsız bir dil hâline gelmiş, Avrupa Hun İmparatorluğu döneminde ise Ana Türkçe adı verilen süreç başlamıştır. Yazılı ilk olgunlaşmış Türkçe belgelerin bulunduğu Göktürk ve Uygur dönemlerine de ‘Eski Türkçe Dönemi’ adı verilir.

18.

_____ toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların, daha çok toplum dışı olarak algılanan ve damgalanmış grupların, toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle oluşturdukları konuşma sistemidir.

 

Doğru Cevap: "A" Argo
Soru Açıklaması

Argo; toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların, daha çok toplum dışı olarak algılanan ve damgalanmış grupların, toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle oluşturdukları konuşma sistemidir. Doğru cevap A’ dır.

19.

Aşağıdakilerden hangisi dilin sorunlarından biri olamaz?

Doğru Cevap: "E" Konuşurların yetersizliği yüzünden dillerini gereği gibi kullanamamaları 
Soru Açıklaması

Türkçede bazı sözcüklerin yanlış söylenmesi ve yazılması, bazı sözcüklere yanlış anlamlar yüklenmesi; konuşma dilinde ve yazı dilinde cümledeki ögeler arasındaki uyumsuzlukların yol açtığı anlatım bozukluklarının yanı sıra olur olmaz her yerde yabancı kökenli sözcüklere yer verilmesi, iş yerlerinde, ürünlerde yabancı adlar kullanılması genellikle dilin bir sorunu olarak algılanmaktadır. Kişilerin söz varlığının sınırlı hatta kısır olması da Türkçenin bir eksikliği gibi görülür. Konuşurların yetersizliği yüzünden dillerini gereği gibi kullanamamaları dilin değil konuşurların sorunudur. Yetersiz eğitim almış olan, ana diline özen göstermeyen konuşurun yetersizliği dilden kaynaklanan bir sorun değildir. Doğru yanıt E'dir.

20.
Aşağıdakilerden hangisinde "mecazlı kullanım" söz konusudur?
Doğru Cevap: "B" Damlaya damlaya göl olur.
Soru Açıklaması
Bilginin ne anlama geldiğini kavradığı için anlama düzeyinde bir sorudur. Doğru cevap B seçeneğidir.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.