Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 27
1.

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye Türkçesinin yayılma alanlarının son elli yılda genişlemesinin nedenlerinden biri değildir? 

Doğru Cevap: "B" Dilimizin söz varlığına giren yabancı kökenli sözcükler
Soru Açıklaması

Türk dilinin yayılma alanlarını belirlerken öncelikle bütün bu yazı dillerini, lehçelerini ve ağızlarını değerlendirmek gerekir. Türkiye Türkçesiyle birlikte Azerbaycan, Türkmen, Gagavuz, Özbek, Uygur, Kazak, Tatar, Başkurt, Kırgız, Karakalpak, Karaçay, Balkar, Nogay, Kumuk, Tuva, Hakas, Altay Türkçeleri ile çeşitli özellikleri bakımından Türk yazı dillerinden farklılaşarak bağımsız birer dil durumuna gelen Çuvaşça ve Yakutça, yirmi yazı dili hâlinde bu geniş coğrafyada devlet dili, resmî dil veya özerk dil olarak kullanılmaktadır.

Türk yazı dilleri içerisinde en fazla konuşura sahip Türkiye Türkçesi, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde değil Balkanlar’da, Orta Doğu’da, Kafkaslar’da yazı dili olarak kullanılmaktadır. Türkiye Türkçesinin bu coğrafyalarda yazı, edebiyat, yayın kısmen de öğretim dili olarak kullanılmasının nedeni Türkçenin Osmanlı Devleti’nin resmî dili olmasından kaynaklanmaktadır. Türkçe, Osmanlı Devleti döneminde “imparatorluk dili” niteliğini kazanmıştır. Osmanlı Devleti’nin dağılmasından sonra Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında Türkçe varlığını azalarak da olsa korumuştur. Bugün Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Makedonya, Kosova, Karadağ, Gürcistan, Suriye, Irak vb. ülkelerde Türkiye Türkçesi konuşurları bulunmaktadır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de resmî dili Türkçedir. Günümüzden elli yıl önce çalışmak amacıyla Avrupa’nın çeşitli ülkelerine giden vatandaşlarımız sayesinde Türkiye Türkçesinin yaygınlık alanı daha da genişlemiştir. Çeşitli dönemlerde Arabistan yarımadasındaki ve Kuzey Afrika’daki ülkelere, Güney ve Kuzey Amerika kıtasında başta ABD olmak üzere çeşitli ülkelere ve Avustralya’ya yerleşen konuşurları sayesinde, bugün Türkçe dünyanın dört bir köşesinde konuşulan, kullanılan dil konumuna ulaşmıştır. Uydudan yapılan radyo ve televizyon yayınları, ağ ortamındaki yayımcılık, yurt dışında da yayımlanan gazeteler ve dergiler, yabancı ülkelerde açılan öğretim kurumları ve kurslar aracılığıyla bugün Türk dili geniş bir coğrafyada, etkin bir biçimde varlığını sürdürmektedir.

2.
Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin dilinin diğer ülke dilleri tarafından itibarlı görülmesinin sebeplerindendir?
Doğru Cevap: "D" Ülkedeki medeni ve teknolojik bilglerin güncelliği.
Soru Açıklaması
Doğru cevap D şıkkıdır. Bir ülkedeki medeni teknolojik ve gelişmeler o ülkenin bilim dilininde gelişmiş olduğunu gösterir ve diğer ülkeler tarafından öğrenilen bir dil haline gelir.
3.

Bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Terim
Soru Açıklaması

Terim; bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcüktür. Doğru cevap C'dir.

4.

Aşağıdakilerden hangisi konuşmada ve yazıda kısır söz varlığı sebeplerinden değildir?

Doğru Cevap: "E" Sözlük kullanma alışkanlığımızın giderek yaygınlaşması
Soru Açıklaması

Sözlük kullanma alışkanlığımızın yeterince yaygınlaşmamış olması da bir başka sorundur. Bu sorun, anlamı bilinmeyen sözcüklerin yanlış anlamlarda kullanılması ve onlara bambaşka anlamlar yüklenmesi gibi yeni olumsuzluklara yol açmaktadır.

5.

"Ağ ortamında geliştirilen uygulamalar günümüzde yeni bir iletişim biçimi olan toplum- sal iletişim ortamını doğurmuştur. Haberlerin, görüşlerin, düşüncelerin yayıldığı; ses ve görüntü dosyalarının paylaşıldığı bu yeni ortam _______ olarak adlandırılmaktadır."

Verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?

Doğru Cevap: "E" Sosyal medya
Soru Açıklaması

Ağ ortamında geliştirilen uygulamalar günümüzde yeni bir iletişim biçimi olan toplum- sal iletişim ortamını doğurmuştur. Haberlerin, görüşlerin, düşüncelerin yayıldığı; ses ve görüntü dosyalarının paylaşıldığı bu yeni ortam sosyal medya olarak adlandırılmaktadır.

6.
Bir dilin söz varlığı denildiğinde, aklımıza ne gelmelidir?
Doğru Cevap: "A" Yalnızca o dilin sözlüğünde yer alan sözcükleri değil; deyimler, atasözleri, kalıp sözler, ikilemeler, terimler, argolaşmış sözler, ilişki sözleri, alkış ve kargışlar gibi çeşitli anlatım kalıpları akla gelmelidir.
Soru Açıklaması
Belirtilen Sayfada Sorunun Cevabı Mevcuttur.
7.

Aşağıdaki çalışmalardan hangisi Türkçenin bilim dili olması yolunda atılan adımlarda sayılamaz?

Doğru Cevap: "D" Yabancı uyruklu bilim insanlarının çalışmalarının kabul görmeyecek olması
Soru Açıklaması

1933 yılında bir üniversite reformu yapılmış ve buna göre öğretim üyelerine Türkçe makale yazma zorunluluğu getirilmiş,yabancı uyruklu bilim insanlarının Türkiye'de çalışmak istemeleri halinde 3 yıl içerisinde Türkçe öğrenme zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca Atatürk,yazdığı geometri kitabıyla bazı geometri terimlerine Türkçe karşılıklar bularak dile büyük katkıda bulunmuştur.

8.
Aşağıdakilerden hangisi ünvan öbeği örneği değildir?
Doğru Cevap: "E" Bizim Ahmet
Soru Açıklaması
Kişi adı ve onu izleyen bir unvan veya akrabalık adından oluşan sözcük öbeğidir.
9.
'Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.' ifadesi Türk dilinin zenginliğini açıklamada aşağıdakilerden hangisine örnek olarak verilebilir?
Doğru Cevap: "E" Atasözleri ve anlatım gücü
Soru Açıklaması
Verilen örnek bir atasözüdür. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.
10.
Aşağıdakilerden hangisi, ad durum eklerinden ‘yükleme/belirtme/nesne durumu’ örneğidir?
Doğru Cevap: "D" İstanbul’u
Soru Açıklaması
Şekilde de görüldüğü gibi, ad durum eklerinden -ı ve -u; yükleme/belirtme/nesne durumlarında kullanılmaktadır. D seçeneğindeki 'İstanbul'u' sözcüğü belirtme/nesne durumundadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
11.

Aşağıdaki dillerden hangisi tipik bir bükünlü dildir?

Doğru Cevap: "A" Arapça
Soru Açıklaması

Biçim bilgisel tipoloji bakımından Yunanca, Latince, Ingilizce, Rusça, Ukraince; Arapça, İbranice vd. bükünlü dillerdir. Çince ve Vietnamca, yalınlayan dil; Türkçe ve Macarca ise bitişken dillerdir. Doğru cevap A’dır.

12.
Türkçenin söz varlığını aktif bir biçimde kullanmak isteyen bir birey, aşağıdakilerden hangisini yapacaktır?
Doğru Cevap: "E" Sıkça Türkçe yayın okuyacak ve TDK sözlüğünü inceleyecektir
Soru Açıklaması
E şıkkı dışındaki tüm şıklarda Türkçeyi doğru kullanmak için yapılması gerekenler yer almakta olup; söz varlığını aktif bir şekilde kullanmak için farklı sözcükleri günlük yaşantıya sokmak adına Türkçe yayınların okunması, TDK sözlüğünün incelenmesi gerekmektedir.
13.
I. Toplumlar ve kültürler arasındaki ilişkiler, dillerin birbirini etkilemesinde daima belirleyici olmuştur. II. Yeryüzünde dillerin oluşumundan bu yana diller arasında bir etkileşim söz konusudur. III. İnsanoğlunun var oluşundan başlayıp avcılık, toplayıcılık, tarımcılık aşamalarında kurdukları ilişkilerle dilleri etkilenmeye başlamıştır. IV. Ticari ilişkiler, savaşlar, barışlar, buluşlar, felaketler, dillerin birbirini etkilemesinde pay sahibi olmuştur. V. Bir inanca girme, bir uygarlık dairesine katılma da dillerin etkilenmesinde bir başka etkendir. Dillerin biribirini etkilemesi ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV, V
Soru Açıklaması
Doğru cevap e şıkkıdır
14.

Dilimizi yabancı diller boyunduruğundan kurtarma mücadelesi veren Türk Dil kurumunun mobbing sözcüğü için önerdiği Türkçe karşılık aşağıdakilerden hangisidir? 

Doğru Cevap: "A" bezdiri 
Soru Açıklaması

Türk Dil Kurumu, Atatürk’ün “Ülkesini, yüksek istiklâlini korumasını bilen Türk milletidilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” sözünü kendisine ilke edinerekdilimizi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarma mücadelesini vermektedir. Türk DilKurumunun yabancı kaynaklı sözlere karşılık önerdiği sözlerden birkaçına bakalım: anchorman karşılığında ana haber sunucusu, arboretum karşılığında ağaç parkı, viyadük için köprü yol, mobbing için bezdiri; selfie için özçekim, mortgage tutsat vb...

15.

Değişik coğrafyalarda çeşitli devletler kuran Türk soylu haklar, bugün yaklaşık 12 milyon kilometrekarelik bir alanda Türk yazı dilleri, lehçeleri ve ağızları varlığını sürdürmektedir. Türkçenin bu coğrafya yaygınlığını dile getiren ilk kişilerden birisi aşağıdakilerden hangisidir ?

Doğru Cevap: "A" Armin Vambery
Soru Açıklaması

Türkçenin bu coğrafya yaygınlığını dile getiren ilk kişilerden birisi Armin Vambery'dir. Türkçe bilerek Balkanlardan, Mançurya'ya kadar yolculuk yapmıştır.

16.

Aşağıdakilerden hangisi yanlış yazılmıştır?

Doğru Cevap: "B" Meyva
Soru Açıklaması

makine yerine makina, meyve yerine meyva, kurdele yerine kordale veya kurdela, egzoz yerine eksoz veya egsoz, şoför yerine şofor veya şöför yazmak birer yazım yanlışıdır.

17.

Aşağıdakilerden hangisi deyimlerle birleşik sözler arasındaki farklardan değildir?

Doğru Cevap: "D" Birleşik sözcüğü oluşturan iki sözcük de deyimi oluşturan sözcükler de değiştirilemez.
Soru Açıklaması

Birleşik sözcüğü oluşturan iki sözcük de değiştirilemezken, deyimi oluşturan sözcüklerden biri zaman zaman değiştirilebilir.

18.

Deyimler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Doğru Cevap: "C" Deyimler benzetme yoluyla bir durumu açıklar. 
Soru Açıklaması

Deyimler anlatıma açıklık kazandıran ve renk katan söz varlığı ögeleridir. Her dilin söz varlığında deyimler vardır. Kimi deyimler belirli dillere özgü olsa da bunların benzerleri başka dillerde de görülebilir. Konuyla ilgili çalışma yapanların tanımlarından hareketle şöyle bir deyim tanımı yapılabilir: İki veya daha fazla sözcükten oluşan, anlatım gücünü artırmak için az çok mantık dışına kayan, gerçek anlamından uzak, ilgi çekici bir anlam yüküne sahip, bazı sözcükleri değişmeyip bazıları değişebilen, toplum tarafından ortaklaşa benimsenen kalıplaşmış söz gruplarına deyim denir. Deyimler, anlam ögesi olarak incelendiğinde, içerisindeki sözcükler ayrı ayrı değil hepsi bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Bu yönüyle deyimler, tıpkı sözcükler gibi bir dilin sözlüğünün içerisinde madde başı olarak yer almalıdırlar. Yani bir başka anlatımla deyimler, sözcükler gibi, sözlük maddesi olan anlam birimleridir.Deyimler yargı bildirmezler. Deyimler; bir durumu, olayı ya da varlığı tasvir etmek, açıklamak, ifade etmek amacıyla etkili anlatımından yararlanılan kalıplaşmış söz gruplarıdır. 

19.

Aşağıdaki cümlelerin hangsinin öğelerini ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

Doğru Cevap: "B" Bahçenin kokusunu /içime/ çekerek / gökyüzüne / baktım
Soru Açıklaması

"Bahçenin kokusunu /içime/ çekerek / gökyüzüne / baktım" cümlesinde zarf tümleci öğesi ikiye bölünmüştür, olması gereken Bahçenin kokusunu /içime çekerek / gökyüzüne / baktım şeklindedir.Doğru cevap B şıkkıdır.

20.

Bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Terim
Soru Açıklaması

Terim; bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcüktür. Doğru cevap A'dır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.