Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 37
1.

"İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses .................. kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemeler kullanılırken bir çeşit .............. yapılar ortaya çıkarılmıştır." İfadesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla neler gelmelidir? 

Doğru Cevap: "D" benzerliklerinden - uyaklı 
Soru Açıklaması

İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses benzerliklerinden kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemeler kullanılırken bir çeşit uyaklı yapılar ortaya çıkarılmıştır. Doğru yanıt D'dir. 

2.

I. ‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı vardır.

II. Dilin temeli sestir. 

III. Dilin üretim yetisi sınırsızdır. 

Yukarıdaki ifadelerin hangisi veya hangileri doğrudur?

Doğru Cevap: "D" II ve III
Soru Açıklaması

‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı yoktur ancak iletilmek istenen duygu ve düşünceler,verilmek istenen iletiler (mesaj) ses dalgalarına aktarılır. Dilin temeli sestir.  Dilin üretim gücü, konuşurların sınırlı sayıda yolla sınırsız sözcük oluşturma, cümle kurma ve anlama yetisidir. Matematikte on temel sayı ile sonsuz işlem yapabilme niteliğine benzer biçimde dilin ses, biçim, söz dizimi vb. kuralları çerçevesinde sınırsız bir şekilde yeni sözcükler ve cümleler üretilebilir, üretilenler anlaşılabilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.   

3.
Aşağıdaki Türk yazı dilleri ve lehçelerinden hangileri Türkiye'de konuşulmaktadır?
Doğru Cevap: "B" Ahıska Türkçesi - Gagavuz Türkçesi
Soru Açıklaması
Seçenekler arasında sadece Ahıska Türkçesi - Gagavuz Türkçesi, Türkiye'de kullanılmaktadır. Doğru seçenek B'dir.
4.

Aşağıdaki hangi platformlar Türkçe'nin kullanımındaki bozulmalara yol açan nedenlerden birisi olamaz?

Doğru Cevap: "D" Onaylı kitaplar
Soru Açıklaması

D seçeneğindeki yer alan onaylı kitaplar Türk diline uygunluğu açısından kontrol edilmektedir. Doğru seçenek D'dir.

5.

Türkçede yaklaşık kaç atasözü bulunmaktadır?

Doğru Cevap: "E" 4500
Soru Açıklaması

4500

6.

I. Sahnenin perdesi filmin en heyecanlı yerinde birdenbire alev aldı.

II. Nehir'in bitmez tükenmez hırsları Mesut'u büyük bir umutsuzluğa sürükledi.

III. İnsanın tarihinden kopuşu kendine yabancı kalışıdır.

IV. Annem yıllarca büyük bir kederle yaşadı.

V. Oturduğu kattan şehrin en uzun binası görülebiliyordu.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yüklemin türü ve ögelerinin sıralanışı yönüyle özdeştir?

Doğru Cevap: "C" I ve IV
Soru Açıklaması

III isim cümlesi, diğerleriyle fiil cümleleridir. Cümlenin ögeleri bakımından aynı sıralışa sahip iki cümle I ve IV'tür. "Sahnenin perdesi=özne, filmin en heyecanlı yerinde= zarf tümleci, birdenbire= zarf tümleci, alev aldı= yüklem" ve "Annem= özne, yıllarca= zarf tümleci, büyük bir kederle= zarf tümleci, yaşadı=yüklem". Doğru cevap C'dir.

7.
Türkçenin söz varlığının etkin ve uygun bir biçimde kullanılması için aşağıdakilerden hangisi çözüm önerisi niteliğinde değildir?
Doğru Cevap: "E" Türkçeden diğer dillere giren sözcükler araştırılmalıdır.
Soru Açıklaması
Diğer şıklara göre, Türkçeden diğer dillere giren sözcüklerin araştırılması, bir öneri niteliği taşımamakla birlikte, Türkçenin etki alanını ve gücünü göstermek amacıyla bir özendirici niteliğinde olabilir. Bu nedenle cevap E şıkkıdır.
8.

Bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımına ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Kavram
Soru Açıklaması

Bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımına Kavram denir.

9.
Konuşulan Türk lehçelerinin içinde Türkiye Türkçesi aşağıdaki hangi özellikleri taşımamaktadır?
Doğru Cevap: "E" Yabancı dillerden etkilenmemesi
Soru Açıklaması
Her dil diğer dillerden etkilenmektedir. Türkiye Türkçesi bilim, kültür ve sanat dilidir.
10.

Toplumların hayatın akışı içerisinde oluşan bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri, dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok uzun süre düşünce dünyasında yaşamaya devam edebîlen bir tür kalıplaşmış sözlere ne ad verilir? 

Doğru Cevap: "A" Atasözü
Soru Açıklaması

Atasözleri, toplumların hayatın akışı içerisinde oluşan bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri, dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok uzun süre düşünce dünyasında yaşamaya devam edebîlen bir tür kalıplaşmış sözlerdir. Doğru cevap A'dır. 

11.

Devlet yönetimi, eğitim, ekonomi vb. bütün alanlarda kullanılan, yasal, kurumsal, toplumsal desteği, edebî geleneği, ortak yazım sistemi, genel kabulgören sözlüğü, yazım kılavuzu, ortak söyleyiş sistemi vb. bulunan dil veya değişke'ye ne ad verilmektedir?

Doğru Cevap: "A" Ölçünlü dil
Soru Açıklaması

Devlet yönetimi, eğitim, ekonomi vb. bütün alanlarda kullanılan, yasal, kurumsal, toplumsal desteği, edebî geleneği, ortak yazım sistemi, genel kabul gören sözlüğü, yazım kılavuzu, ortak söyleyiş sistemi vb. bulunan dil veya değişke'ye ölçünlü dil adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

12.

Türkler tarafından yazıldığı kabul edilen ilk Türkçe belge hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Çoyr yazıtı
Soru Açıklaması

Konuşma dili olarak yaşı kesin rakamlarla ifade edilemeyen, ancak çok eski devirlere gittiği anlaşılan Türkçenin yazı dili tarihini izleyebilmekteyiz. Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin ilk yazılı belgesi MS 687-692 yıllarına tarihlenen Çoyr yazıtıdır.

13.

Aşağıdaki işletme isimlerinden hangisinin kullanımı doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "B" Derman Eczanesi
Soru Açıklaması

Son zamanlarda Türkçe veya Türkçeleşmiş adlar iş yerlerinde kullanılırken gelenekleşmiş Türk yazımı yerine yabancı kurallara göre yazma eğilimi de ortaya çıktı:Efendy, Hotel Taxim, Eskidji, Laila, Wishne Bar, Neshe, Kitapchi, Yemish, Kebabchi, Derichi...

14.

2015 yılı verilerine göre dünyada kullanılan kaç dil vardır?

Doğru Cevap: "C" 7.102
Soru Açıklaması

Dillerin yazı diline sahip olup olmaması bir değerlendirme ölçütüdür. 2015 yılı verilerine göre yeryüzündeki 7.102 dilden ancak birkaç yüzü yazı dili özelliğine sahiptir. Doğru cevap C'dir.

15.

Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle yapılması gereken nedir?

Doğru Cevap: "A" Toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. 
Soru Açıklaması

Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler. Eğitim kurum- larından sonra bu konuda en büyük sorumluluk radyo ve televizyon kuruluşlarına, basın yayın organlarına düşmektedir. Kitle iletişim araçlarında bozuk dil kullanımı nasıl bir anda yaygınlaşıyorsa doğru ve güzel Türkçe kullanımı da bir anda yaygınlaşacaktır. Bu konuda ödüllendirici olmak gerekir. Türk Dil Kurumu, RTÜK gibi kurumların topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmesi yararlı olacaktır. Bununla birlikte dilin kul- lanıldığı alanlarda yasal boşlukların giderilmesi, kuralların belirlenmesi yararlı olacaktır. Örneğin şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilebilir.

16.

Bir dilin zenginliğine ilişkin karşılaştırmalar, dilin hangi özelliğine göre yapılmalıdır?

Doğru Cevap: "B" İşlenmişlik
Soru Açıklaması

Dillerin zengin veya yoksul, gelişmiş veya az gelişmiş diye nitelendirilmesi, bilimsel bir yaklaşım değildir.Çünkü her dil kendi ölçeğinde gelişmiştir, her dil kendisine göre yeterlidir. Yeryüzündeki her dil, bilinen belirli sayıdaki yöntemle sonsuz sayıda sözcük, terim, deyim, kavram türetebilecek ve tümce üretebilecek yeteneğe sahiptir. Diller arasında bir karşılaştırma yapılacaksa işlenmişlik açısından dillerin değerlendirilmesi daha doğrudur.

17.

Alıntı sözlerin diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Ödünçleme
Soru Açıklaması

Alıntı sözler “ödünçleme” olarak da adlandırılmaktadır. Bir dilden başka bir dile geçen sözler genellikle geçtiği dilin ses yapısına uydurulmaya çalışılır. Doğru yanıt A'dır.

18.

Halk ağzından yazı diline aktarılmış olan sözcüklerden hangisi "Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak" anlamının karşılığıdır? 

Doğru Cevap: "B" lığlamak 
Soru Açıklaması

Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan Türkçe Sözlük’te (hlk) kısaltmasıyla verilenbütün sözcükler halk ağzından yazı diline aktarılmış sözcüklerdir ki bunların sayısı binlerle ifade edilmektedir. Konuyla ilgili bir çalışmada halk ağzından yazı diline aktarılan sözcüklere örnek olmak üzere verilen sözcüklerden bazıları şunlardır:

kaykılmak : Bir yana doğru yaslanıp yatar gibi olmak

lığlamak : Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak

dolukmak : göz yaşarmak, ağlayacak duruma gelmek

işmar etmek : el, göz veya baş ile işaret etmek

şişmek : Gururlanmak, büyüklenmek

19.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi ek eylem ile çekimlenmiş belirtisiz ad tamlaması yapısında bir sözcük öbeğidir?

Doğru Cevap: "A" Şehre gelenlerin gittiği ilk yer, Şahin Tepesi’dir.
Soru Açıklaması

Bu cümlenin yüklemi olan “Şahin Tepesi’dir” sözcüğü ek eylem ile çekimlenmiş belirtisizad tamlaması yapısında bir sözcük öbeğidir.

20.

Dede Korkut hikayeleri aşağıdakilerden hangisine örnektir?

Doğru Cevap: "B" alkış ve kargışlar
Soru Açıklaması

Alkış ve kargışlar nesir ya da nazım olabilir, ancak manzum özellikler gösterenler yazılı metinlerimizde de karşımıza çıkar. Dede Korkut Hikâyeleri bu bakımdan örnek bir metindir ve içerisinde alkış- kargış olarak kabul edilecek bölümler vardır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.