Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 46
1.

Yapı ve kuruluş bakımından ikilemeler göz önüne alındığında aşağıdaki ikilemelerden hangisi yansıma kaynaklı ikilemelerdendir? 

Doğru Cevap: "B" harıl harıl çalışmak 
Soru Açıklaması

Yapı ve Kuruluş Bakımından İkilemelerİkilemeleri, isimlerden ve fiillerden olmak üzere yapı yönüyle ikiye ayırabiliriz. İsim yapılı ikilemeler de kendi içerisinde sınıflandırılabilir:Yansıma kaynaklı olanlar: Fırıl fırıl dönmek, fokur fokur kaynamak, harıl harıl çalışmak…Eksiz olanlar: top top kumaş, deste deste para, çuval çuval un…Çeşitli ekler alarak kurulanlar: Baş başa, üst üste, sağa sola, oradan buradan (konuşmak), dilden dile (dolaşmak), dereden tepeden (konuşmak), tepeden tırnağa (donatmak), için için (yanmak), pisi pisine (ölmek), ağzı dili (kurumak), uslu uslu (oturmak), güçlü kuvvetli (adam), günlük güneşlik (yer), arsız arsız (gülmek) gibi.Fiil kök ve gövdelerinden de birtakım eklerle ya da yalın olarak ikilemeler kullanılmaktadır:Salına salına (yürümek), dönüp dönüp (bakmak), sere serpe (uzanmak),yatıp kalkıp (dua etmek), bilmiş bilmiş (konuşmak), koşan koşana, gelir gelmez, bitmeztükenmez, yalvarmak yakarmak.

Doğru yanıt B 

2.

'Benzetme ilgisi bulunmaksızın, neden sonuç gibi türlü ilişkilerle bir sözcüğün başka bir sözcük yerinde kullanılması sanatı, ad aktarması.'

Yukarıdaki tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?

Doğru Cevap: "A" mecaz-ı mürsel
Soru Açıklaması

Mecaz-ı Mürsel: Benzetme ilgisi bulunmaksızın, neden sonuç gibi türlü ilişkilerle bir sözcüğün başka bir sözcük yerinde kullanılması sanatı, ad aktarması.

3.

Aşağıda verilen örneklerden hangisinde belirtisiz ad tamlaması vardır?

Doğru Cevap: "B" Kahve kokusu tüm benliğimi sardı.
Soru Açıklaması

A ve D seçeneğinde sıfat tamlaması vardır. C seçeneğinde belirtili ad tamlaması vardır. E seçeneğinde ise takısız ad tamlaması vardır. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir. 

4.
Öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen ve geçişli eylemi tamlayan sözcükler, cümlenin ögelerinden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Nesne
Soru Açıklaması
Doğru cevap a şıkkıdır
5.
I. Atasözleri, anlatıma açıklık kazandıran söz varlığı ögeleridir. II. Her dilin söz varlığında deyimler vardır. III. Yeryüzündeki her dilin atasözü yoktur. IV. Bir atasözünün oluşabilmesi için yüzyılların geçmesi gerekir. V. Türkçede yaklaşık 1.500 atasözü bulunmaktadır. Yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV
Soru Açıklaması
Doğru cevap e şıkkıdır
6.

Geçişli iken edilgen çatıya sokulan eylemlerle kurulan cümlelerde nesne bulunmaz.Cümlenin asıl nesnesi olan öge, özne görünüşündedir; ama cümlenin asıl öznesi değil sözde öznesidir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne bulunur? 

Doğru Cevap: "D" Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol.
Soru Açıklaması

A seçeneğinde Aynı yükleme bağlanmış birden fazla kişi veya varlık özne olabilir. Bunlar birbirlerinden virgül veya bağlaçla ayrılır ve tek bir öge (özne) olarak kabul edilir.

B seçeneğinde Özne, yükleme açıklayıcısı ile birlikte de bağlanabilir.

C seçeneğinde Özneden sonra gelen kimi zaman özneyi pekiştirmek, anlatıma güç katmak için “de,” bağlacı, “mi” soru eki ya da dönüşlülük zamiri ile birlikte kullanılabilir.

D seçeneğinde Geçişli iken edilgen çatıya sokulan eylemlerle kurulan cümlelerde nesne bulunmaz. Cümlenin asıl nesnesi olan öge, özne görünüşündedir; ama cümlenin asılöznesi değil sözde öznesidir. Sözde özne, cümlede işi yapan öge değil yapılan iştenetkilenendir.

E seçeneğinde cümlenin yüklemi “Kurtuluş savaşına katılmış bir gaziydi.” sıfat tamlaması olan bir sözcük öbeğidir. Cümlenin öznesi ise “benim dedem”dir. Özne iyelik eki almış bir sözcük öbeğidir.

Doğru yanıt D 

7.
Hangi yabancı kelime dilimize İtalyancadan gelmiştir?
Doğru Cevap: "C" Madalya
Soru Açıklaması

A ve B şıkkındaki Efendi ve Sandal kelimeleri Osmanlı'da yaşayan Rumlardan, D şıkkındaki pasaport kelimesi Fransızca'dan, E şıkkındaki mobbing kelimesi İngilizceden dilimze geçmiştir. C şıkkındaki Madalya kelimesi İtalyanca kökenli bir kelimedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

8.

Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz’in kuzeyinde Kıpçak Türkçesi’yle yazılmış en önemli eserdir?

Doğru Cevap: "A" Codex Cumanicus
Soru Açıklaması

Karadeniz’in kuzeyinde Kuzey Türkçesi (Kıpçak Türkçesi)’yle oluşturulan en önemli eser Avrupalılar tarafından yazılmış olan Codex Cumanicus’dur. Mecalisü’n-Nefayis, Muhakemetü’l-Lügateyn ve Nesayimü’l-Mahabbe eserleri Çağatay Türkçesiyle yazılmıştır. Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık ise Orta Türkçe dönemine ait bir eserdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

9.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz yoktur?

Doğru Cevap: "D" Yapılan gezi planından son anda vazgeçti.
Soru Açıklaması

C, A, B, ve E şıklarındaki sırasıyla kör ve sağır kalmak, kara haber, içi cız etmek ve ince davranış söz gruplarında gerçek anlam dışında mecaz kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

10.

I. İki veya daha fazla sözcükten oluşur.

II. Anlatım gücünü artırmak için bazen mantık dışına kayabilir.

III. Gerçek anlamdan ayrılır.

IV. Belirli meslek grupları tarafından kullanılır.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi deyimler ile ilgilidir?

Doğru Cevap: "D" I, II, III
Soru Açıklaması

Deyimler, iki veya daha fazla sözcükten oluşur. Anlatım gücünü artırmak için bazen mantık dışına kayabilir. Gerçek anlamdan ayrılır. İlgi çekici bir anlam yüküne sahiptir. Toplum tarafından ortaklaşa benimsenen kalıplaşmış sözlerdir.

11.

Yer tamamlayıcılar cümlede aşağıdakilerden hangi ekleri alabilirler?

Doğru Cevap: "B" Yaklaşma ve bulunma durum eki
Soru Açıklaması

Yer tamlayıcılar, cümlede –a yaklaşma durum eki alarak eylemin nereye yöneldiğini, -da bulunma durum eki alarak eylemin nerede yapıldığını, -dan uzaklaşma durum eki alarak eylemin nerden doğduğunu gösterir.

12.

"Telauz, sesletim, söyleniş olarak da adlandırılan ve bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimi." olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Söyleyiş
Soru Açıklaması

Söyleyiş, telauz, sesletim, söyleniş olarak da adlandırılan ve bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimi olarak tanımlanabilir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

13.
Ayşe: Günaydın Ahmet Ahmet: Günaydın Ayşe: Kantinden çay alalım mı? Ahmet: Olur Ayşe: Ayyyy. Pantolonuna döktüm. Ahmet: Önemli değil. Gidip değiştireyim. Kendine iyi bak Ayşe: Sende Yukarıda yer alan konuşma diyaloğu için ne söylenebilir? I) Türkçenin yapısına aykırı ifadeler kullanılmıştır. II) Daha çok isim cümlelerine yer verilmiştir. III) Devrik cümle kullanımı söz konusudur. IV) Anlatım kalıplarında yabancı kaynaklı sözcükler hakimdir. V) Kültürümüzde yer alan ifadelere başvurulmuştur.
Doğru Cevap: "A" I ve IV
Soru Açıklaması
İlkeden yola çıkarak genele varma olduğundan analiz düzeyindedir.
14.
Sosyal medya ile dünyanın bir yerinden başka bir yerine anında aktarılabilen yazılı, sesli, görüntülü yeni bir iletişim ortamı giderek yayılmaktadır. Gönderilen iletilerin bütün takipçilere anında ulaşmasının yanında bu takipçilerin de iletileri kendi takipçileriyle paylaşması hızlı bir akış ve etkileşim sağlamaktadır. Bu hızlı iletişim olanaklarıyla Türkçenin kullanımı farklılaşmakta, kısaltılan ve yabancı sözcüklerden etkilenen kelimeler artmaktadır. Bu etkinin olumsuz yönlerini önlemek için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
Doğru Cevap: "E" Sosyal medyada yazım (imla) ve söyleyiş kurallarına uyulmalıdır
Soru Açıklaması
15.

Sözcüklerin, eklerin yazılış biçimlerinden oluşan yazım kurallarını ve sözcüklerin, özel adların, kısaltmaların bu kurallara göre yazılış biçimlerini alfabetik bir sıra içerisinde veren, noktalama işaretlerinin kullanım alanlarını gösteren kaynak aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Yazım Kılavuzu
Soru Açıklaması

Sözcüklerin, eklerin yazılış biçimlerinden oluşan yazım kurallarını ve sözcüklerin, özel adların, kısaltmaların bu kurallara göre yazılış biçimlerini alfabetik bir sıra içerisinde veren, noktalama işaretlerinin kullanım alanlarını gösteren kaynak eser ise Yazım Kılavuzu olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

16.

Türkçede akrabalık adlarının zenginliğinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? 

Doğru Cevap: "B" Türklerde aile bağlarının ve ilişkilerinin güçlü olması
Soru Açıklaması

Bir toplumun hayatında önemli yer tutan varlıklarla, nesnelerle, işlerle, konularla ilgili söz varlığının geniş olduğu bilinmektedir. Türklerde aile bağlarının ve ilişkilerinin güçlü olması, akrabalıkla ilgili adların zenginleşmesini sağlamıştır. Türkçede en yakın akrabadan en uzak akrabaya kadar her birine farklı bir ad verilmiştir. Pek çok dilde amca ile dayıyı, hala ile teyzeyi ayırt edecek sözcük bulunmazken, bu akrabalıklar birer sözcükle karşılanırken Türk dilinde baldız, bacanak, elti, görümce, yenge gibi en uzak akrabaya kadar ayrı ayrı akrabalık adları bulunmaktadır. Dört ayrı akraba baldız, elti, görümce, yenge için Türkçede ayrı ayrı sözcükler kullanılırken bu kavramlar İngilizcede sister-in-law, Almancada schwägerin, Fransızcada belle-soeur gibi pek çok dilde birer sözcükle karşılanmaktadır (Aksan, 2004). Türkçedeki akrabalık adlarının zenginliğinin yanı sıra akrabalık düzeylerini, konuşurun cinsiyetini ve medeni durumunu gösterme özelliği de dikkat çekicidir. Bir kişi baldızından, bacanağından söz ediyorsa konuşurun erkek olduğu; eltisinden, görümcesinden söz edenin ise kadın olduğu anlaşılır. Bacanağı olduğunu söyleyen kişinin de evli olduğu, eşinin bir kız kardeşinin bulunduğu, bu kız kardeşin de evli olduğu anlaşılır. Akrabalık ilişkileri ile düzeylerini, konuşurun cinsiyetini ve medeni durumunu ortaya koyan böyle bir akrabalık adları dizilimi yeryüzünde çok az sayıdaki dilde mevcuttur.

17.

Şor Türkçesi nerede konuşulmaktadır?

Doğru Cevap: "B" Rusya Federasyonu (Kemerovo bölgesi)
Soru Açıklaması

Şor Türkçesi Rusya Federasyonu (Kemerovo bölgesi)'nde konuşulmaktadır.

18.
Birleşik cümle kaça ayrılır?
Doğru Cevap: "C" 3
Soru Açıklaması
Şartlı birleşik cümle, iç içe birleşik cümle ve ki’li birleşik cümle.
19.

"Bana bir tane simit sarıver simitçi." cümlesindeki öge sıralanışı hangisinde doğrudur?

Doğru Cevap: "E" Dolaylı Tümleç, Belirtisiz Nesne, Yüklem, Cümle Dışı Unsur)
Soru Açıklaması

Bana- Dolaylı Tümleç

bir tane simit- Belirtisiz Nesne

sarıver- Yüklem

simitçi- Cümle Dışı Unsur

Doğru cevap E'dir.

20.
Bir çardak türü olan "kameriye"nin bir çiçek türü olan "kamelya" ile karıştırılması, "muhatap" sözcüğünün haberlerde "muhattap" biçiminde söylenmesi, iyi haber anlamına gelen "müjde" sözünün "müjdeli haber" şeklinde kullanılması, aşağıdaki sorunlardan hangisiyle ifade edilmektedir?
Doğru Cevap: "C" Kısır söz varlığı
Soru Açıklaması
Doğru cevap c şıkkıdır.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.