Türk Dili 1
Deneme Final Sınavı 5
1.

Aşağıdakilerden hangisi bir atasözünün oluşup yaygınlaşması için gerekli olan koşullardan biri değildir ?

Doğru Cevap: "E" İnsanlar tarafından beğenilmemesi 
Soru Açıklaması

İlk dört seçenek atasözlerinin yaygınlaşma nedenlerinden olup son şıkta yanlış bir koşul öne sürülmüştür. Doğru yanıt 'E'

2.

Aşağıdakilerden hangisi geçişli bir eylemdir?

Doğru Cevap: "A" İç-
Soru Açıklaması

İç- nesne alabildiğinden geçişli bir eylemdir. Doğru cevap A'dır. 

3.
Trabzonlu bir çocuk ile İstanbullu bir çocuk arasındaki özellikler seçeneklerden hangisinde kesinlikle doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: "C" Şive farklılığı vardır.
Soru Açıklaması
C şıkkındaki şive farklılığı 2 şehirde doğup büyüyen bir çocuk için kesinlikle farklı olan bir özelliktir.
4.
Aşağıdakilerden hangisi dilin ilkel insanın nesneleri sesle anlatmaya çalışmasından doğduğunu belirten kuramdır?
Doğru Cevap: "A" Ding-dong kuramı
Soru Açıklaması
Ses ve anlam arasında mistik bir bağ kurmaya çalışan ding-dong kuramına göre, dil
5.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi kopyalama yoluyla oluşmamıştır?

Doğru Cevap: "E" jilet
Soru Açıklaması

GenelleşmeBaşlangıçta kişi adı, marka adı vb. özel ad olan sözcükler genelleşerek belirli bir türüngenel adı hâline gelebilir. Türkçede jilet (tıraş bıçağı yapımcısı İngiliz Gilette’in adından),neskafe (tescilli Nescafé ürün adından) sanayağı (marka adından), selpak (marka adından), vimlemek (marka adından) gibi özel adlar bu yolla dilin söz varlığına girmiş, ancakbu tür sözcüklerin bir bölümüne Türkçe Sözlük’te çeşitli nedenlerle yer verilmemiştir.KopyalamaYukarıdaki yolların dışında, dilin söz varlığını geliştirmenin bir başka yolu da kopyalamadır. Bütün diller şu ya da bu ölçüde başka dillerden kopyalama yapmışlardır. Ödünçlemenin yönü; zaman, dilin aracı olduğu kültür ve uygarlığın siyasî, askerî, ekonomik vb.durumuna göre değişebilmektedir. Kopyalamalar kaynak dilden ya doğrudan ya da aracıdiller aracılığıyla yapılmaktadır. Örneğin ahtapot, körfez, demet Rumcadan; futbol, egzoz,damper İngilizceden, derya, arzu, müjgân Farsçadan; mokasen, domates, patates Amerikan yerlilerinin dillerinden dolaylı olarak ödünçlenmiştir.Bir dünya dili olan İngilizce yüzyıllar boyunca Fransızca ve dolaylı olarak Latinceninetkisinde kalmasına, pek çok dilden on binlerce sözcük almasına karşılık, bugün Fransızcada dâhil olmak üzere, bütün dünyaya sözcük ‘ihraç’ etmekte; karma diller yaratmaktadır.‘Amerikanizm’, Türkçe dâhil hemen hemen bütün dünya dillerini derinden etkilemektedir.

6.

Hangi sözcüğün ilk hecesinin kısa veya uzun söylenmesi anlatım farklılığını ortaya çıkarır?

Doğru Cevap: "C" Varis
Soru Açıklaması

Varis, toplardamar genişlemesi; vâris ise kalıtçı anlamındadır. Doğru cevap C'dir. 

7.
"Akvaryumdaki balıklar suyun kirliliği yüzünden oksijensiz kalıp öldüler." cümlesinde yer alan aşağıdaki sözcüklerden hangisi terim anlamlıdır?
Doğru Cevap: "D" oksijen
Soru Açıklaması
8.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tekrar öbeği yoktur?
Doğru Cevap: "E" Zengin mi fakir mi olduğunu belli etmiyordu.
Soru Açıklaması
Tekrar Öbeği (İkilemeler)
Aynı, yakın ya da karşıt anlamlı iki sözcüğün; anlamı güçlendirmek, çokluk veya abartı bildirmek, süreklilik belirtmek, ortalama veya yaklaşıklık ifadesi kazandırma amacıyla bir tek sözcük gibi işlev görmek üzere oluşan sözcük öbeğidir. Cümlede ad, sıfat, zarf ve eylem görevinde kullanılırlar.
9.

Tamlayan-Tamlanan İlişkisi Bulunan Sözcük Öbekleri göz önüne alındığında aşağıdaki sözcük öbeklerinden hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır? 

Doğru Cevap: "B" demir kapı
Soru Açıklaması

Tamlayan tamlanan sözcük öbeklerinde önce gelen öge, kendinden sonra gelen ögeyifarklı yönlerden belirtir ya da niteler. 

Takısız ad tamlaması ad + ad : demir kapıSıfat tamlaması sıfat + ad : büyük okul, bir adam birkaç ev, anlamsız söz

Doğru yanıt B 

10.
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'deki ünlülere ilişkin doğru bir ifadedir?
Doğru Cevap: "A" "u" art, yuvarlak ve dardır.
Soru Açıklaması
Doğru cevap A şıkkıdır
11.

Türkiye Türkçesi'nin balkanlarda ve  yazı, edebiyat, yayın kısmen de öğretim dili olarak kullanılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Türkçe'nin Osmanlı Devleti’nin resmi dili olması
Soru Açıklaması

Türk yazı dilleri içerisinde en fazla konuşura sahip Türkiye Türkçesi, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde değil Balkanlar’da, Orta Doğu’da, Kafkaslar’da yazı dili olarak kullanılmaktadır. Türkiye Türkçesinin bu coğrafyalarda yazı, edebiyat, yayın kısmen de öğretim dili olarak kullanılmasının nedeni Türkçenin Osmanlı Devleti’nin resmî dili olmasından kaynaklanmaktadır.

12.

Aşağıdakilerden hangisi yapım ekleri kullanılarak türetilmiş Türkçe kelimelerden biri değildir?

Doğru Cevap: ""
Soru Açıklaması

Verilen seçenekler arasında "ağaç" sözcüğü herhangi bir ekle türetilmemiş basit bir kelimedir. Doğru cevap A'dır.

13.
Şu okul bir bitse Bu sınavı kazanmalısın Sen onun kusuruna bakma Sırlarınızı başkalarına anlatmayın Geçmiş olsun

 Yukarıda verilen cümlelerin hangisinde yüklem emir kipiyle çekilmiştir?

Doğru Cevap: "E" III-IV-V
Soru Açıklaması

“Şu okul bir bitse” cümlesi dilek cümlesidir. “Bu sınavı kazanmalısın” cümlesi gereklilik cümlesidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

14.
"Ana dilinden başka bir dil öğrenmek zorunda kalınca kişinin beyni, önceleri direnç gösterir; ancak zaman geçtikçe durumu kabullenir." bu direnmenin nedeni, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: "A" Beynin, ana dilinin mantığını önceden kendi yapısına göre kurgulaması.
Soru Açıklaması
Gösterilen direncin nedeni A seçenğinde doğru verilmiştir. Diğer 4 seçenek tam tersini iddia etmektedir.
15.

Aşağıdakilerden hangisi ikilemelerin özelliklerinden değildir?

Doğru Cevap: "B" Türkçe’de sınırlı sayıda sözcük türünden ikileme yapmak mümkündür.
Soru Açıklaması

Türkçe’de bütün sözcük türlerinden ikileme yapmak mümkündür. Özel adlardan kurulan ikileme sayısı fazla değildir: Çinden Maçine, Hanyayı Konyayı gibi birkaç örneği görülür. Cins adlarından pek çok ikileme kurulmaktadır: öbek öbek, sıra sıra, dizi dizi, dağ taş, yol yolak vb. Zamirler de ikileme kuruluşunda yer alırlar: O bu, bu şu, sen sen vb. Ünlemlerden de ikilemeler kurulur: Hay hay, hele hele vb. Fiiller de değişik çekimli biçimleriyle ikilemeler içerisinde yer alırlar: Olur olmaz, oldu olacak, düştü düşeli, geldi geleli, buyur buyur vb.

16.

Aşağıdakilerden hangisi ünlemler ile kurulan ikilemelere örnektir?

Doğru Cevap: "D" hay hay
Soru Açıklaması

hay hay

17.

“S¸imden gerü divanda, derga^hta, barga^hta, çarşıda ve bazarda Türkçeden başka dil konuşulmaya” diyerek ferman çıkaran devlet büyüğü kimdir?

Doğru Cevap: "E" Karamanoğlu Mehmet Bey
Soru Açıklaması

Geçmişte Türkçeye karşı kayıtsızlığın, duyarsızlığın yaşandığı bir dönemde Karamanoğlu Mehmet Bey, “S¸imden gerü divanda, derga^hta, barga^hta, çarşıda ve bazarda Türkçeden başka dil konuşulmaya” diyerek ferman çıkarmıştır. Doğru seçenek E'dir.

18.

Türkçe sözlüğe göre Türkçenin en fazla alıntı yaptığı dil hangisidir?

Doğru Cevap: ""
Soru Açıklaması

Türk Dil Kurumu tarafından 2011 yılında yayımlanan on birinci baskı Türkçe Söz­lük’teki bu türden alıntı sözcüklerin dillere göre sayıları şöyledir: Arapça 6.512, Fransızca 5.537, Farsça 1.375, İtalyanca 606, İngilizce 513, Rumca 447. Doğru cevap D’dir.

19.

Duydum ki İstanbul’ a gitmişsin.

Yukarıdaki tümcede görülen yabancı unsur, Türkçenin hangi dilbilgisi kuralına aykırıdır?

Doğru Cevap: "E" Yan cümlenin önce, asıl cümlenin sonra gelmesi
Soru Açıklaması

Aslında her dilde alıntı sözler bulunur ancak dil bilgisi ögeleri, kuralları kolay kolay bir dilden bir başka dile geçmez. Osmanlı Türkçesi olarak adlandırdığımız Türkçenin 16. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar olan döneminde Arapça, Farsça dil bilgisi kuralları ve ögeleri de dilin yapısına etki etmeye başlamıştır. Bunlardan biri de, yan cümlenin önce, asıl cümlenin sonra geldiği Türkçenin söz dizimi kuralına aykırı olarak, asıl cümlenin önce yan cümlenin sonra geldiği ki’li birleşik cümlenin yaygınlaşma­sı olmuştur. Bu yapıdaki cümleler, özellikle düzyazıda satırlarca sürüp giden ifadelerin anlaşılmasını güçleştirmiştir. Doğru cevap E' dir.

20.

Orhon Yazıtlarının söz varlığında az sayıda yabancı dilden geçme alıntı sözler vardır. Aşağıdaki dillerden hangisinden alınma sözcüklere Orhon Yazıtları’nda rastlanır?  

Doğru Cevap: "D" Çince
Soru Açıklaması

Orhon Yazıtları’nda Çince (totok ‘askerî vali’), Sanskritçe (çıntan ‘sandal ağacı’), Soğdca (ıgar ‘güçlü, kudretli’), Hintçe (makaraç ‘bir unvan veya kişi adı’), Tibetçe (bölün ‘yüksek görevli’) gibi birkaç dilden alınma çok az sayıdaki sözcükle (Tekin, 2010) başlayan etkileşim, daha sonraki dönemlerde çeşitli coğrafyalarda kullanılan Türk yazı dillerinde artmaya başlamıştır.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.