Türk Dili 2
Deneme Ara Sınavı 10
1.

Deneme hangi özelliğiyle makaleden ayrı bir özellik taşır?

Doğru Cevap: "A" Belgelere ve tanıklıklara yer verme zorunluluğu olmaması
Soru Açıklaması

Herhangi bir konuyu yeni ve kişisel görüşlerle ele alarak etkili bir anlatımla sunan düzyazılara deneme denir. Deneme, okuyucuyu düşündürmeyi amaç edinmesi nedeniyle makale ve fıkra gibi düşünsel boyutları olan bir yazı türüdür. Ancak belirli bir düşünceyi benimsetmeye çalışmaması nedeniyle fıkradan; belgelere, tanıklara yer verme zorunluluğu olmaması açısından da makaleden; belirli bir sonuç ve yargıya varmama yönüyle de eleştiriden ayrı bir özellik taşır. Öte yandan deneme yazılarında, anı ya da günlük türünde rastlanan bir içtenlik ve gelişigüzellik havası vardır. Her konuda yazılabilmesi, deneme türünün en belirgin özelliği olarak görülebilir.

2.

Aşağıdakilerden hangisi gelişme bölümünün özelliklerinden biridir?

Doğru Cevap: "C" Konuyla ilgili örnek verilen yerdir.
Soru Açıklaması

Gelişme, konunun türlü yönlerden açılıp genişlediği, zenginleşip olgunlaştığı bölümdür. Yardımcı düşünceler bu bölümde ele alınır. Konuyu açık ve anlaşılır bir biçimde çeşitli yönleriyle ortaya koyacak yardımcı düşünceler, okuyucuyu ana düşünceye adım adım ulaştıracak birer basamak niteliğindedir. Bu bakımdan her kompozisyonda gelişme bölümünün uzunluğu değişir. Yardımcı düşüncelerin sayıca fazla olduğu konularda gelişme bölümü de buna göre uzun olur. Yardımcı düşüncelerin ayrı ayrı paragraflarda işlenmesi uygun bir yöntemdir. Konuyla ilgili örnek verilecekse yeri gelişme bölümüdür.

3.

Amacı bilgi vermek ve okurun görüş ve düşüncesini etkilemek olan düşünce yazısı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Makale
Soru Açıklaması

Açıklamaya ve bilgi vermeye dayalı anlatım türlerinden biri olan makalenin konu sınırlaması yoktur. Toplumun genelini ya da bir bölümünü ilgilendiren bilimsel ve sanatsal her konuda yazılabilir. Yazar dilediği konuyu seçer. Makalede amaç, bilgi vermek, okurun görüşünü ve düşüncesini etkilemek olduğu için genellikle açıklayıcı ya da tartışmacı anlatım biçimi ile yazılır.

4.

İmla Lügatı ne zaman basılmıştır?

Doğru Cevap: "A" 12 Aralık 1928
Soru Açıklaması

12 Aralık 1928 yılında basılan İmla Lügatı, Türkçedeki sözcüklerin yeni Türk harfleriyle nasıl yazılacağını göstermiştir.

5.

Anlatılanlara somutluk kazandırmak için başkalarının düşüncelerinden ve sözlerinden yararlanma paragraftaki anlatım biçimlerinden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Tanıklama
Soru Açıklaması

Tanıklama, anlatılanlara somutluk kazandırmak için başkalarının düşüncelerinden ve sözlerinden yararlanmadır. Tanık gösterme olarak da adlandırılır.

6.
Bilim, sanat, politika alanında ün yapmış kişilerin, yaşadıkları olayları ya da yaşadıkları dönemin önemli olduğunu düşündükleri özelliklerini, gözlemlerine izlenimlerine ve bilgi birikimine dayanarak oluşturdukları düşünce yazılarına ne ad verilir?
Doğru Cevap: "D" Anı
Soru Açıklaması
Sorunun yanıtı bir düşünce yazısı türü olarak "Anı" dır
7.
Türkçenin yazım kurallarının oluşma süreci ne zaman başlamıştır?
Doğru Cevap: "B" Türk Yazı Devrimi ile
Soru Açıklaması
Türkçenin yazım kurallarının oluşması süreci, Türk Yazı Devrimi ile başlamıştır. 12 Aralık 1928 yılında basılan İmla Lügatı, Türkçedeki sözcüklerin yeni Türk harfleriyle nasıl yazılacağını göstermiştir. Bu yazım kılavuzu 1941 yılına kadar basın-yayın ve eğitim kurumlarında kullanılmıştır. Bu on üç yıl içerisinde ‘söyleyişe göre yazım’ öncelik taşımıştır. Uygulamada ortaya çıkan yazım sorunlarına, Türk Dil Kurumu’nca 1941’de İmla Kılavuzu adıyla yeniden basılan yazım kılavuzu ile çözüm aranmıştır. İmla Kılavuzu 1962’ye kadar yedi kez; 1965’te Yeni İmla Kılavuzu adıyla içeriği yeniden düzenlenerek dört kez (1965-1968); 1970’te Yeni Yazım (İmla) Kılavuzu olarak iki kez; 1973’ten 1981 yılına değin de Yeni Yazım Kılavuzu adıyla beş kez basılmıştır. Türk Dil Kurumu’nun on bir baskı yapan yazım kılavuzu ile Türkçenin yazımı büyük ölçüde geleneksel bir yapıya kavuşmuştur.
8.

Aşağıdakilerden hangisi benzerleriyle karıştırılması olası sözcüklerdendir?

I.+ki aitlik eki

II. +DA hal eki

III. soru eki

IV. ile bağlacı

Doğru Cevap: "D" I, II
Soru Açıklaması

Türkçede sesteş olan üç ayrı ki vardır: (1) Aitlik bildiren +ki ekinin yazımı: Bir ek olduğu için sözcüğe bitişik yazılır: Elimizdeki imkânları kullanmamakta neden direniyoruz? (2) Bağlama işlevindeki ki sözcüğünün yazımı: İki cümleyi bağlayan yani bağlaç olan ki ayrı yazılır: Bizim de işimiz bu! Onlar unutacak, biz söyleyeceğiz ki cümle âlem duysun. (3) Pekiştirme veya şüphe görevinde kullanılan ki sözcüğünün yazımı: Pekiştirme görevindeki ki sözü yüklemlerden sonra kullanılır ve ayrı yazılır: Sen zaten evde çalışıyorsun, senden önce gelebilmem mümkün değil ki! Türkçede bağlaç olarak kullanılan dA ile bulunma hâli (+DA) eki zaman zaman karışmaktadır. Bunları ayırmanın en kolay yolu, cümleden çıkardığımızda anlam bozuluyorsa bu ektir ve birleşik yazılmalıdır; anlam bozulmuyorsa bağlaçtır, ayrı yazılmalıdır: Bugün 30 yıllık sosyoloji eğitiminden sonra vardığım nokta, sosyolojide bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir dersem beni Sokratesvârî bir tevazu ile itham edebilirsiniz. Soru eki daima ayrı yazılır; ile bağlacı ve ile edatı farklı görevlerde kullanılsa da yazım biçimleri aynıdır, karışıklık yaratmaz. Doğru cevap D’ dir.

9.
Yazarın anlattıklarına somutluk kazandırmak için başkalarının düşüncelerinden ve sözlerinden yararlandığı anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" Tanıklama
Soru Açıklaması
10.
Aşağıda günlükle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: "D" Nesnel ve standart bir dil kullanılır. 
Soru Açıklaması
11.

Kişilerin, nesnelerin, olayların ve olguların benzer veya ayrı yanlarını incelemek için yapılan kıyaslamadır. Yukarıdaki tanım anlatım biçimlerinden hangisini açıklar?

Doğru Cevap: "C" Karşılaştırma
Soru Açıklaması

Düşünce öbeği olan paragrafta okuyucunun zihninde karşılaştırma yapmasını sağlayarak konunun kavranmasına yardımcı olmak mümkündür. Karşılaştırma kişilerin, nesnelerin, olayların ve olguların benzer veya ayrı yanlarını incelemek için yapılan kıyaslamadır.

12.

Kişilerin, nesnelerin, olayların ve olguların benzer veya ayrı yanlarını incelemek için yapılan kıyaslamadır. Yukarıdaki tanım anlatım biçimlerinden hangisini açıklar?

Doğru Cevap: "C" Karşılaştırma
Soru Açıklaması

Düşünce öbeği olan paragrafta okuyucunun zihninde karşılaştırma yapmasını sağlayarak konunun kavranmasına yardımcı olmak mümkündür. Karşılaştırma kişilerin, nesnelerin, olayların ve olguların benzer veya ayrı yanlarını incelemek için yapılan kıyaslamadır.

13.
Aşağıdaki cümlelerinn hangisinde yazım yanlışı vardır?
Doğru Cevap: "A" Kuzey doğu yerine kuzey batıya gittiğimiz için kaybolduk.
Soru Açıklaması
14.

Aşağıdakilerden hangisi paragrafta anlatım biçimlerinden biri değildir?

Doğru Cevap: "E" Kişileştirme
Soru Açıklaması

Tanımlama, örneklendirme, karşılaştırma, tanıklama ve tanıtlama paragrafta anlatım biçimlerindendir. Kişileştirme bir anlatım biçimi değildir.

15.

Okul öncesinde ilk gelişen dil becerisi hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Dinleme
Soru Açıklaması

Okul öncesinde ilk gelişen dil becerisi dinlemedir. Daha sonar dinleme ile birlikte konuşma becerisi gelişir.

16.

Aşağıdakilerden hangisi yanlış yazılmıştır?

Doğru Cevap: "C" yurtiçi
Soru Açıklaması

yurt içi

17.

Noktalama işaretlerinin Türk Edebiyatında ilkkullanıldığı eser aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Şair Evlenmesi
Soru Açıklaması

Günümüzde kullandığımız noktalamaişaretlerinin birçoğu yazı dilimize Batı’dan Tanzimatdöneminde geçmiştir. Bu işaretleri bizde ilk olarak Şinasi,Şair Evlenmesi adlı tiyatro eserinde kullanmıştır.

18.

Düz yazıda yapılan şiir alıntılarında mısralarıbirbirinden ayırmak için kullanılan noktalama işaretihangisidir?

Doğru Cevap: "A" Eğik çizgi
Soru Açıklaması

Düz yazıda yapılan şiir alıntılarında mısralarıbirbirinden ayırmak için kullanılır.Örnek olarak şu metin gösterilebilir:Necati Cumalı’nın “Güler’in Elleri”ni okusanız, elleraşkınızın uzantısı oluverir: Ellerin aklıma geldikçe/Kırıkbir dal gibi senden/Gölgesi kadehlerime düşen/Giderkençektiğin kapımın üstünde/Ellerin omuzlarımdagezen/Anladım bütün şüphelerim beyhude/Ne çare geridönemem!

19.

Türk halk edebiyatında âşıkların yaratıp geliştirdiği türlerin önemlilerinden biri de halk hikâyeleridir. Bu türde tahkiye (narration) esastır.Yukarıdaki yay ayraç işaretinin kullanımı aşağıdakilerden hangisiyle aynıdır?

Doğru Cevap: "E" Türk edebiyatında âşıklar (ozanlar) şiirlerini doğaçlama yaratırlar.
Soru Açıklaması

Bilinmediği düşünülen veya başka dillerdeki karşılığı verilmek istenen bir kelimenin yabancı dildeki veya Türkçedeki karşılığı ayraç içinde verilebilir.

20.

Aşağıdaki düşünce yazılarından hangisinde nesnel ve bilimsel bir dil kullanmak gereklidir?

Doğru Cevap: "A" Makale
Soru Açıklaması

Makalede yazarın ortaya koyduğu konuda nesnel bir dil kullanması gerekir. Konu hakkında araştırmanın sonuçlarını açıklarken kanıtlama amacı güdülür.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.