Türk Islam Edebiyati
Deneme Ara Sınavı 10
1.

“Yuvayı yapan dişi kuştur.”

Yukarıdaki sözde hangi söz sanatı yapılmıştır?

 

 

 

Doğru Cevap: "E" İstiare 
Soru Açıklaması

Eski Türk edebiyatında çok kullanılan söz sanatlarından biri de istiare’dir Bu sözde benzeyen kadın kullanılmamış yalnızca benzetilen vardır. 

2.

Dinî-tasavvufî edebiyatın ilk temsilcisi kimdir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Hoca Ahmet Yesevi  
Soru Açıklaması

Dinî-tasavvufî edebiyatın ilk temsilcisi olarak görülen Hoca Ahmet Yesevî’nin hikmet adını verdiği şiirleri, dinî ve tasavvuf yolunu öğretmeyi amaçlayan manzumelerdir. 

3.

 

Aşağıdakilerden hangisi İslam dininin ve kültürünün Türk Edebiyatına etki eden kaynaklarından biri değildir?

 

Doğru Cevap: "E" Atlas
Soru Açıklaması

Dini kaynakların başında gelen Kur’an-ı Kerim, bu edebiyatın şekle ait birtakım özelliklerinden, muhteva- sına ve bazı türlerin ortaya çıkışına kadar hemen her alanda esas vasfını veren ana kaynağı olmuştur. Hadis veya sünnet-i nebevi^, kısas-ı enbiya ve buna bağlı olarak eski kavimlerle ilgili tarihi bilgilerle, tasavvuf seklinde sıralanabilecek olan diğer doğrudan dini kaynaklar da yine Kur’an’la yakın irtibatlı ve ondan doğup gelişmiş¸ alanlardır. 

4.

 

Aşağıdakilerden hangisi Türk Halk edebiyatında kullanılan nazım şekillerinden biri değildir?

 

 

Doğru Cevap: "B" Tuyuğ  
Soru Açıklaması

  Koşma, Semâi, Varsağı ve Ninni Halk edebiyatı nazım şekilleridir. Tuyuğ ise Divan edebiyatı nazım şeklidir. D

5.

 

İktibas edilen ayet veya hadis arasındaki uygunluğun hoş bir tesir bırakması, muhatapta heyecan uyandırması ve anlamı güçlendirmesinin yanında öğüt özelliği de taşımasına ne ad verilir?

 

 

Doğru Cevap: "D" Ahsen İktibas
Soru Açıklaması

Ahsen İktibas, İktibas edilen âyet veya hadis arasındaki uygunluğun hoş bir tesir bırakması, muhatapta heyecan uyandırması ve anlamı güçlendirmesinin yanında öğüt özelliği de taşımasıdır. 

6.

Aşağıdakilerden hangisi teşbih söz sanatında bulunması gereken ögelerden biri değildir?

 

 

 

Doğru Cevap: "A" Benzetme türü  
Soru Açıklaması

 Eski Türk edebiyatında çok kullanılan teşbih söz sanatında dört tane öge vardır. Bunlar; benzeyen, benzetilen, benzetme yönü ve benzetme edatıdır. Benzetme türü bu ögeler içinde yer almaz.   

7.
Belâgatte bir düşüncenin gereğinden fazla sözle ifade edilmesine ne ad verilir?
Doğru Cevap: "E" Itnâb 
Soru Açıklaması
Bir belagat terimi olarak bir düşüncenin gereğinden fazla sözle ifade edilmesi
8.

Manayı açıklığa kavuşturma, pekiştirme, mübalağa ve tasvir amacına yönelik bir fayda elde etmek üzere sözü uzatma veya tekrarlamaya ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "E" Itnab-ı Makbul    
Soru Açıklaması

Itnab-ı Makbul. Manayı açıklığa kavuşturma, pekiştirme, mübalağa ve tasvir amacına yönelik bir fayda elde etmek üzere sözü uzatma veya tekrarlamadır. Caiz görülen bu ıtnab bir yahut birden fazla unsurla gerçekleştirilebilir. 

9.

Arap kültüründen gelen malzemeyi İslâm öncesinden intikal edenlerle başlatmak bazı cahiliye devri şahıs ve olaylarının Müslüman olan diğer milletler gibi müşterek kültürümüz üzerindeki etkilerine ve yerine işaret etmek içindir. Türk-İslâm edebiyatına da kaynaklık yapmış bu malzeme kısaca ……. adıyla anılır. Boşluğa gelmesi gereken en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "E" Ahbar  
Soru Açıklaması

Arap kültüründen gelen malzemeyi İslâm öncesinden intikal edenlerle başlatmak bazı cahiliye devri şahıs ve olaylarının Müslüman olan diğer milletler gibi müşterek kültürümüz üzerindeki etkilerine ve yerine işaret etmek içindir. Türk-İslâm edebiyatına da kaynaklık yapmış bu malzeme kısaca Ahbâr veya Ahbarü’l-Arap, Eyyâmü’l-Arap adlarıyla anılır. 

10.

I.Devam eden klasik edebiyat

II.Yeni edebiyat

III. Serbest edebiyat

 

Batı kültürü etkisinde gelişen Türk Edebiyatı iki koldan gelişme gösterir. Yukarıdakilerden hangisi/ hangileri bunlardan biridir?

 

Doğru Cevap: "B" I, II  
Soru Açıklaması

Batı Kültürü Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı iki koldan gelişme gösterir: 1.Devam eden klasik edebiyat, 2.Yeni edebiyat. 

11.

Sosyal ve kültürel yapılarda, gözlenebilir farklılıkları ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

Doğru Cevap: "C" Sosyal değişme
Soru Açıklaması

Sosyal değişme, sosyal ve kültürel yapılarda, gözlenebilir farklılıkları ifade eden bir kavramdır. Sanat, sosyal değişmenin göstergelerinden biridir. Toplumdaki değişmeleri sanat eserinden yola çıkarak izah etmek mümkündür.

12.

Kahramanları hep aynı olan aşk maceralarının anlatıldığı uzun manzumelere ne ad verilmektedir?

 

 

Doğru Cevap: "C" Mesnevi  
Soru Açıklaması

Bir nazım şeklinin de adı olan mesnevi^, Türk-İsla^m edebiyatında “kahramanları hep aynı olan aşk maceralarının anlatıldığı uzun manzumeler” olarak tanımlanabilir. 

13.

Aşağıda belirtilmiş sanatçı–eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

 

 

 

Doğru Cevap: "D" Edip Ahmet-Mesnevi  
Soru Açıklaması

Edip Ahmet’in Mesnevi adlı eseri yoktur. Mesnevi Mevlana’nın eseridir. Edip Ahmet’in Atabet-ül- hakâyık adlı eseri vardır. .

14.

Dini ayini idare edenlere ne ad verilir?

 

 

Doğru Cevap: "C" Rakkas  
Soru Açıklaması

Dinî ayini idare eden şaman adı verilir,, bu görevinin yanında, şifacı, büyücü, musikişinas, rakkas ve şairdir. Toplumun en önemli aktörü olan şaman, söylediği şiirlerle sözlü kültüre, sanata ve edebiyata hayat vermiştir. 

15.

Kâbe duvarına asılan şiirlere ne denir?

 

 

Doğru Cevap: "E" Muallakat    
Soru Açıklaması

Arap yarımadasının çeşitli yörelerinde kurulan Ukaz gibi panayırlarda şiir yarışmaları yapılmıştır. Buralarda eleştiri süzgecinden geçirilerek seçilmiş şiirler tomarlara yazılarak Kâbe’nin duvarına asılmıştır. Kâbe duvarına asılan bu tür şiirlere muallakât denir.

16.

Türk-İslâm edebiyatında tanınmış şairlerin eserlerinden yapılmış manzum-mensur derlemelerine ne ad verilir?

 

 

Doğru Cevap: "C" Müntehabât  
Soru Açıklaması

Mevlid, peygamber sevgisini anlatan bir türdür. Cönk, Halk edebiyatında ürünlerin toplandığı kitabın adıdır. Divan, Türk-İslâm edebiyatında şairlerin şiirlerini topladıkları kitabın adıdır. Mecmua ise küçük kitapçıklardan oluşan derleyeni bilinmeyen eserlerdir. 

17.

Altı mısralı bendlerden oluşan musammatlara ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "D" Müseddes  
Soru Açıklaması

Altı mısralı bendlerden oluşan musammatlara müseddes adı verilir.  Aynı vezinde ve genellikle beş-yedi bend arasında veya daha çok sayıda bendden ( bazen on iki) oluşmaktadır.

18.

Türk-İslâm edebiyatının ilk ürünlerinden olan devlet içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri bilgilendirmeyi amaçlayan bu eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

 

Doğru Cevap: "C" Divan-ı Lugatı’t Türk  
Soru Açıklaması

   İlk İslâm edebiyatının ürünlerinden olan Kutadgu Bilig kelime anlamı olarak mutlu olma bilgisidir. Şair, ülkenin mutlu olması için bu eserinde yöneticilere ve yönetilenlere öğütler vermektedir. 

19.

Divan edebiyatında her mısra veya beytin sonunda aynı veznin bir cüzüyle yazılmış¸ birer kısa mısra bulunan manzumelere ne ad verilir?

 

 

 

Doğru Cevap: "A"   Müstezad  
Soru Açıklaması

 Divan edebiyatında her mısra veya beytin sonunda aynı veznin bir cüzüyle yazılmış birer kısa mısra bulunan  manzumelere müstezad denir. 

20.

Bektaşilik tarikatının kurucusu olan Hacı Bektaş-ı Veli’nin dört kapı olarak nitelendirdiği “şeriat-tarikat-marifet-hakikat” konularında yazdığı eserinin adı nedir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Makâlât  
Soru Açıklaması

Anadolu’nun İslâmlaşmasında Hoca Ahmet Yesevi’nin öğrencilerinden olan Hacı Bektaş-i Veli’nin rolü büyüktür. Onun tasavvuf konusunda yazdığı en büyük eseri Makâlât’tır. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.