Türk Islam Edebiyati
Deneme Ara Sınavı 12
1.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi “arkadaşlar” anlamında kullanılmaktadır?

 

 

Doğru Cevap: "C" Sahabe  
Soru Açıklaması

Arapçadaki sahabe sözcüğü, Türkçede “arkadaşlar” sözcüğünün karşılığıdır. Diğer yandan, Siyer-Yaşam Öyküsü; Enbiya-Peygamberler; Evliya-Eren; Mutasavvıf-Sufi şeklinde eşleştirilebilir. 

2.
Aşağıdakilerden hangisi İsla^miyet sonrası meydana getirilen eserlerin ortak özelliklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "D" Sadece yöneticilerin okuması için yazılmışlardır.
Soru Açıklaması
XI ve XII yüzyıl eserleri savaş kahramanlık gibi konular yerine yönetme yönetenlerle ilgili siyasatname türü eserlerdir.
3.

Türk-İslâm edebiyatında nesir yazılarında ahengi sağlamak, söze güç katmak amacıyla yapılan kafiyelere ne denir?

 

Doğru Cevap: "B" Seci  
Soru Açıklaması

Eski Türk edebiyatında şiirde söze güç katmak için yapılan ses benzerliklerine kafiye denir. Nesirde de bu ses benzerlikleri vardır. Nesirdeki bu ses benzerliklerine seci denir. 

4.

Hz. Peygamber’in doğum hadisesini konu edinen “mevlid” türünün en meşhur örneği aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Vesilet’n-necât  
Soru Açıklaması

 

Vesilet’n-necât, Hz. Peygamber’in doğum hadisesini konu edinen “mevlid” türünün en meşhur örneğidir. Aruz vezninin remel bahrinde fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla mesnevî nazım biçiminde yazılmıştır. Sade ve külfetsiz bir dil, samimi bir üslupla kaleme alınmıştır. 

5.

Türk edebiyatının ilk mesnevisi aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "E" Kutadgu Bilig
Soru Açıklaması

Türk edebiyatında ilk mesnevi Yûsuf Has Hâcib’in (ö. 1077) Kutadgu Bilig adlı eseridir. 

6.

İslam dininin ve kültürünün Türk Edebiyatına etki eden kaynakları aşağıdakilerden hangisi değildir?

 

Doğru Cevap: "E" Atlas  
Soru Açıklaması

 

Dini kaynakların başında gelen Kur’a^n-ı Kerim, bu edebiyatın şekle ait birtakım özelliklerinden, muhteva- sına ve bazı türlerin ortaya çıkışına kadar hemen her alanda esas vasfını veren ana kaynağı olmuştur. Hadis veya sünnet-i nebevi^, kısas-ı enbiya ve buna bağlı olarak eski kavimlerle ilgili tarihi bilgilerle, tasavvuf seklinde sıralanabilecek olan diğer doğrudan dini kaynaklar da yine Kur’an’la yakın irtibatlı ve ondan doğup gelişmiş¸ alanlardır. 

7.

Türk edebiyatında ilk Mesneviyi kim yazmıştır?

Doğru Cevap: "D" Yusuf Has Hacib
Soru Açıklaması

Türk edebiyatında ilk mesnevi olan Kutadgu Bilig adlı eseri Yusuf Has Hacib yazmıştır.

8.

Türkçenin ilk sözlüğü olan Divan-ı Lugatı’t Türk’ü kim yazmıştır? 

 

Doğru Cevap: "A" Kaşgarlı Mahmut  
Soru Açıklaması

Türk edebiyatının ilk sözlüğü kabul edilen Divan- Lugatı’t Türk isimli sözlüğü Kaşgarlı Mahmut yazmıştır. Kaşgarlı Mahmut bu eserini Araplara Türkçeyi öğretmek için yazmıştır. 

9.
Altı yüz beyitlik didaktik bir mesnevi olan Risâletü’n-nushiyye aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
Doğru Cevap: "C" Yunus Emre 
Soru Açıklaması
Risâletü’n-nushiyye Yunus Emre'nin bir eseridir.
10.

Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam Edebiyatı türlerinden biri değildir?

 

Doğru Cevap: "D" Münacaat  
Soru Açıklaması

Münacaat Türk İslam Edebiyatı türlerinden biridir. Şarkı, Terkib-i Bend, Gazel ve Rubai ise İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı türlerindendir. 

11.

I.Bir telif tarzı olarak İslâm dünyasındaki ilk örnekleri, Araplar arasında ortaya konulmuş ve onlardan İslâm kültürü etkisiyle Farslara intikal ettikten sonra Osmanlı öncesinden itibaren Türk dünyasında da yaygın bir gelişme göstermiştir.II.Tabakatlar zamanla farklı özellikler kazanarak gelişmişse de esas itibariyle günümüzdeki ansiklopedik biyografi kitaplarına benzeyen bir telif türüdür.

III. Tabakatlar, Osmanlı sahasında daha çok terâcim/ terâcim-i ahvâl kitapları adıyla anılmıştır.

 

Tabakat ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?

Doğru Cevap: "C" I, II, III  
Soru Açıklaması

Bir telif tarzı olarak İslâm dünyasındaki ilk örnekleri, Araplar arasında ortaya konulmuş ve onlardan İslâm kültürü etkisiyle Farslara intikal ettikten sonra Osmanlı öncesinden itibaren Türk dünyasında da yaygın bir gelişme göstermiştir. Tabakatlar zamanla farklı özellikler kazanarak gelişmişse de esas itibariyle günümüzdeki ansiklopedik biyografi kitaplarına benzeyen bir telif türüdür. Bu grupta yer alan kitaplar Osmanlı sahasında daha çok terâcim/ terâcim-i ahvâl kitapları adıyla anılmıştır. 

12.

Aşağıda belirtilmiş sanatçı–eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

 

Doğru Cevap: "D" Edip Ahmet-Mesnevi  
Soru Açıklaması

Edip Ahmet’in Mesnevi adlı eseri yoktur. Mesnevi Mevlana’nın eseridir. Edip Ahmet’in Atabet-ül- hakâyık adlı eseri vardır.

13.
Aşağıdaki kavramlardan hangisi “Kutadgu Bilig” isimli eserde hükümdar, vezir, vezirin oğlu ve kardeşi tarafından temsil edilen özelliklerden biri değildir?
Doğru Cevap: "B" Kahramanlık 
Soru Açıklaması
Kutadgu Bilig, devlet içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri bilgilendirmeyi
hedefleyen siyasetname türündek bir mesnevîdir. Kahramanlık söz konusu değildir.
14.

“Deli eder insanı bu dünya

Bu gece, bu yıldızlar, bu koku

Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç”

Orhan Veli

Yukarıdaki dizelerde hangi söz sanatı vardır?

 

Doğru Cevap: "D" Tenasüp  
Soru Açıklaması

  Anlam yönüyle birbiriyle ilgili kelimeler bir arada kullanılmış. “Gece-yıldız; ağaç-koku”

15.

Türklerde İslam öncesi edebiyat, tarihsel olarak ne şekilde nitelendirilmektedir?

 

Doğru Cevap: "A" Millî edebiyat dönemi    
Soru Açıklaması

İslâm Öncesi Türk Edebiyatı, başlangıçtan İslâm’ın kabul edildiği zamana kadar sürer. Yazılı metinleri itibariyle miladi VIII. yüzyıldan itibaren başlayan bu edebiyat, sözlü kültür içerisinde daha eskilere dayanır. Bu dönem, dil, ifade, duyuş ve zevk itibariyle millî edebiyat dönemi olarak nitelendirilir. Çünkü daha çok göçebe bir toplum özelliğine sahip olunması sebebiyle, başka toplumların ve kültürlerin etkisinden uzak kalınmıştır. 

16.

Aşağıdakilerden hangisi Türk İslam edebiyatı ile ilgili yanlış bir ifadedir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Gazneliler döneminde Türkçe yazılmış çokça eser bulunmaktadır  
Soru Açıklaması

Gazneliler döneminde Farsça konuşan toplulukların çok olması sebebiyle Türkçe eser görülmemektedir. 

17.

İki mısradan oluşan nazım parçasına ne ad verilir?

 

 

 

Doğru Cevap: "C" Divan  
Soru Açıklaması

 Arapça “ev” anlamına gelen beyit iki mısradan oluşan nazım parçasıdır. Divan edebiyatında nazım birimi sayılan beyit, anlam bütünlüğüne sahiptir. 

18.

İnsana ait bir duyguyu, düşünceyi, hayali, yorumları, tutumları, gözlemleri dilin imkânlarıyla en güzel şekilde anlatma sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "A" Edebiyat  
Soru Açıklaması

Bir kavram olarak dilimizde Tanzimat sonrasında kullanılmaya başlayan edebiyat, insana ait bir duyguyu, düşünceyi, hayali, yorumları, tutumları, gözlemleri dilin imkânlarıyla en güzel şekilde anlatma sanatıdır. Diğer bir ifadeyle edebiyat, duygu, düşünce veya hayallerin heyecan, hayranlık ve estetik zevk uyandıracak şekilde ifade edilmesidir.

19.
Aşağıdakilerden hangisi Türkler’in divan şiirine kazandırdığı nazım şekillerinden biridir?
Doğru Cevap: "B" Tuyuğ 
Soru Açıklaması
20.

 Vesîletü’nnecât isimli eser aşağıdakilerden hangisine aittir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Süleyman çelebi  
Soru Açıklaması

Dinî edebiyatımız açısından on beşinci yüzyıla baktığımızda Vesîletü’nnecât isimli mevlidiyle Türk halkının gönlünde taht kurmuş olan Süleyman Çelebi (ö. 1422) ilk göze çarpan müelliflerimizdendir. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.