Türk Islam Edebiyati
Deneme Ara Sınavı 5
1.
Aşağıdakilerden hangisi bendlerle kurulan nazım şekillerindendir?
Doğru Cevap: "D" Muhammes
Soru Açıklaması
Bend, birbirine vezin ve kafiyeyle bağlanmış ikiden çok mısra topluluğudur. Muhammes çok bendli nazım şekli olarak bu grup içinde yer alır
2.

Türk-İslâm Edebiyatı, İslâmlaşma sonrası edebî hayatı ifade eder. Bu edebiyat hangi eserle başlamıştır?

 

Doğru Cevap: "D" Kutadgu Bilig  
Soru Açıklaması

Türk-İslâm Edebiyatı, İslâmlaşma sonrası edebî hayatı ifade eder. Bu edebiyat, Karahanlılar devrinde Yusuf Has Hacib’in kaleme aldığı Kutadgu Bilig ile başlamıştır. 

3.

 “Yuvayı yapan dişi kuştur.”

Yukarıdaki sözde hangi söz sanatı yapılmıştır?

 

Doğru Cevap: "E" İstiare 
Soru Açıklaması

Eski Türk edebiyatında çok kullanılan söz sanatlarından biri de istiare’dir Bu sözde benzeyen kadın kullanılmamış yalnızca benzetilen vardır. 

4.

Aşağıdakilerden hangisinde Divan edebiyatı nazım şekillerinde nazım birimi olarak beyit kullanılmaz?

Doğru Cevap: "E" Rubâî
Soru Açıklaması

Divan edebiyatında Kaside, Mesnevi, Gazel ve Müstezat nazım şekillerinin nazım birimi beyittir. Rubâî ise dörtlüktür.

5.

Aşağıdakilerden hangisi gerçek olmayan ilimler arasında yer almaz?

 

Doğru Cevap: "A" Astronomi  
Soru Açıklaması

Gerçek olmayan ilimler: Bunlar astroloji (ilm-i tencim), simya, büyü¨ (sihir) vs. gibi havas yahut gizli ilimler denen alanlara ait bilgilerdir. Devrinde avam-havas ayırımı yapmadan Padişahından sade vatandaşa kadar hemen herkesi ilgilendiren bu ilimler de edebiyatımıza, alanlarının önde gelen isimleri, eserleri ve kavramlarıyla girmiş¸ bulunmaktadır. Bu alanların çoğunu beraberce ilgilendiren ve kabaca gelecekten haber vermeye yönelik bir alan olan fal ve bunun edebiyata aksi olan falname karakteristik bir örnektir. 

6.

Aşağıdakilerden hangisi müntehabât ile ilgili ifadelerden biridir?

 

Doğru Cevap: "A" Seçilmiş, seçilerek bir araya getirilmiş” anlamındaki kelimenin çoğulu anlamına gelmektedir.  
Soru Açıklaması

Müntehabât, seçilmiş, seçilerek bir araya getirilmiş” anlamındaki kelimenin çoğulu anlamına gelmektedir. 

7.

Türk-İslam edebiyatında hitap edilen kimselere göre uygun, düzgün ve hakikatli güzel söz söyleme sanatına ne denir?

 

Doğru Cevap: "C" Belâgat  
Soru Açıklaması

 

 Eski Türk edebiyatında güzel söz söyleme sanatının adı belâgattır Bize bu kavram Arap edebiyatından gelmiştir. 

8.
Türk-İslâm edebiyatında kaleme alınmış en ünlü Yûsuf u Züleyhâ mesnevisi kime aittir? 
Doğru Cevap: "D" Hamdullah Hamdi 
Soru Açıklaması
9.

Derûnî dil nedir?

 

 

Doğru Cevap: "B" Dini duygunun dili  
Soru Açıklaması

 Tasavvuf edebiyatı araştırmaları, derûnî dil kazanımına katkı sağlayacaktır. Derûnî dil, dînî duygunun dilidir. 

10.

Hz. Peygamber konulu manzum ve mensur tür ve eserlerin başlıcaları aşağıdakilerden hangisi değildir?

 

 

Doğru Cevap: "E" Siyer-i Nebi    
Soru Açıklaması

  Hz. Peygamber konulu manzum ve mensur tür ve eserlerin başlıcalarını Na’at, Mevlit, Miraciye, Hilye, Kırk Hadis, Siyer, Esma^-i Nebi, Mu^ciza^t- ı Nebi^ vb. olarak sıralamak mümkündür. O¨zelikle Mevlit, Miraciye, Hilye, Kırk Hadis, Siyer, Mu^ciza^t-ı Nebi^ türlerinin ana kaynağı hadisler olmuştur. 

11.

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı’na ait olmayan bir destandır?

 

 

Doğru Cevap: "D" Satuk Buğra Han  
Soru Açıklaması

Satuk Buğra Han destanı, İslamiyet Sonrası Türk Destanıdır.

12.

I.Bir telif tarzı olarak İslâm dünyasındaki ilk örnekleri, Araplar arasında ortaya konulmuş ve onlardan İslâm kültürü etkisiyle Farslara intikal ettikten sonra Osmanlı öncesinden itibaren Türk dünyasında da yaygın bir gelişme göstermiştir.II.Tabakatlar zamanla farklı özellikler kazanarak gelişmişse de esas itibariyle günümüzdeki ansiklopedik biyografi kitaplarına benzeyen bir telif türüdür.

III. Tabakatlar, Osmanlı sahasında daha çok terâcim/ terâcim-i ahvâl kitapları adıyla anılmıştır.

 

Tabakat ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?

 

 

Doğru Cevap: "C" I, II, III  
Soru Açıklaması

Bir telif tarzı olarak İslâm dünyasındaki ilk örnekleri, Araplar arasında ortaya konulmuş ve onlardan İslâm kültürü etkisiyle Farslara intikal ettikten sonra Osmanlı öncesinden itibaren Türk dünyasında da yaygın bir gelişme göstermiştir. Tabakatlar zamanla farklı özellikler kazanarak gelişmişse de esas itibariyle günümüzdeki ansiklopedik biyografi kitaplarına benzeyen bir telif tü- rüdür. Bu grupta yer alan kitaplar Osmanlı sahasında daha çok terâcim/ terâcim-i ahvâl kitapları adıyla anılmıştır. 

13.

İslâm Öncesi Türk Edebiyatı yazılı ve sözlü olarak gelişmiştir. Yazılı edebiyatın iki önemli kolu…….. ve ……….dır. Boşluğa gelmesi gereken ifade aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Göktürk ve Uygur  
Soru Açıklaması

İslâm Öncesi Türk Edebiyatı yazılı ve sözlü olarak gelişmiştir. Yazılı edebiyatın iki önemli kolu vardır: Köktürk (Göktürk) dönemi ve Uygur dönemi. 

14.

I.Edebiyat, dile bağlı bir sanattır.II.Bir kavram olarak dilimizde Tanzimat önce girmiştir.

III. Edebiyat, duygu, düşünce veya hayallerin heyecan, hayranlık ve estetik zevk uyandıracak şekilde ifade edilmesidir.

Edebiyat ile ilgili yukarıdaki söylemlerden hangisi/ hangileri doğrudur?

 

Doğru Cevap: "D" I, III  
Soru Açıklaması

 Edebiyat, dile bağlı bir sanattır ve edebiyat, duygu, düşünce veya hayallerin heyecan, hayranlık ve estetik zevk uyandıracak şekilde ifade edilmesidir. Ancak, edebiyat bir kavram olarak dilimizde Tanzimat sonrasında kullanılmaya başlanmıştır. 

15.

Divan edebiyatında konusu; aşk ve sevgili, sevgilinin güzelliği ve sevgiliye duyulan hasret olan nazım şekline ne denir? 

Doğru Cevap: "A" Gazel
Soru Açıklaması

Aşk ve sevgili üzerine yazılan şiirlere Divan edebiyatında Gazel denir. Kaside, Şarkı, Rubâî ve Tuyuğ gibi nazım şekillerinin konuları farklıdır. 

16.

Aşağıdakilerden hangisi Kaygusuz Abdal ın mensur eserlerinden biridir?

 

 

Doğru Cevap: "E" Dilgüşa    
Soru Açıklaması

Kaygusuz Abdal lakabıyla tanınmış olan Alaaddin Gaybî (ö. 1444), şiir tarzı bakımından Yunus Emre’nin en eski takipçilerinden biridir. Alâiyye Sancak Beyi’nin oğlu iken Elmalı’da Abdal Musa’ya intisap ederek tasavvufî hayata yönelmiştir. Hicaz, Irak ve Suriye’yi dolaşmış, Mısır ve Rumeli’de bulunmuştur. Çok sayıda eseri vardır. Manzum eserleri: Dîvân, Gülistan,Mesnevîler, Gevhernâme, Minbernâme. Mensur eserleri: Budalanâme,Kitâb-ı Miglâte, Vücûdnâme. Manzum-mensur karışık eserleri: Dilgüşâ, Saraynâme. 

17.

Gazneli Mahmud’a sunulan Şehname adlı eser kime aittir?

 

Doğru Cevap: "E" Firdevsi
Soru Açıklaması

Şehname adlı eser Firdevsi tarafından yazılmıştır. 

18.
Yüzyıl edebiyatında yer alan ve Türk halkı tarafından çok sevilen Vesiletu’n necât adlı eseri kim yazmıştır?

 

 

 

Doğru Cevap: "D" Süleyman Çelebi  
Soru Açıklaması

 Peygamber sevgisini dile getirdiği Mevlid eserini Süleyman Çelebi yazmıştır. Süleyman Çelebi bu eserinde Hz. Muhammed’in diğer peygamberlerden daha üstün olduğunu söylemiştir

19.

Aşağıdakilerden hangisi  Meani’nin konularından değildir?

 

 

 

Doğru Cevap: "D" İlham  
Soru Açıklaması

  Mea^ni^ konularının başlıcaları şunlardır: İsnad, inşa^, dilek (temenni), emir, nehiy, ünlem (nida^), yüklem (müsned), özne (fail, na^ib-i fail), cümle ve unsurları, kısaltma veya daraltma (kasr), bağlama (vasıl), ayırma (fasl), ölçülü söz söyleme (müsa^va^t), sözü bir maksatla kısa söyleme (ica^z), maksadı ge- reğinden fazla sözle ve uzun ifade etme (itna^b).

20.

Aşağıdakilerden hangisi Derûnî dilin karşılığıdır?

 

 

Doğru Cevap: "B" Dini duygunun dili  
Soru Açıklaması

Tasavvuf edebiyatı araştırmaları, derûnî dil kazanımına katkı sağlayacaktır. Derûnî dil, dinî duygunun dilidir. 

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.