Türk Islam Edebiyati
Deneme Final Sınavı 13
1.

Tasavvuf’un vezin, şekil ve muhteva itibariyle İslâm kültür coğrafyasının bir eseri olan, özellikle XVI. ve XVII. yüzyıllarda gerçek anlamda hüviyetini kazanan hangi şiir türüne etkisi çok büyük olmuştur.

 

Doğru Cevap: "D" Divan Şiiri  
Soru Açıklaması

Tasavvufun divan şiirine etkisi, tasavvufî mesnevîler, menâkıbnâme ve tezkiretü’l-evliyâ gibi türlerin doğmasına sebep olmuştur. 

2.

Gülşenî tekkelerinde zikir esnasında mûsikî eşliğinde okunan ilâhîlere ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "E" Tapuğ  
Soru Açıklaması

Gülşenî tekkelerinde zikir esnasında mûsikî eşliğinde okunan ilahilere tapuğ adı verilir. Diğerler şıklar diğer ilahi türlerini oluşturmaktadır. 

3.
Aşağıdaki edebi^ eserlerden hangisi İsla^mi^ ilimlerle doğrudan ilgili değildir?
Doğru Cevap: "A" Kıya^fet-na^me
Soru Açıklaması
4.

Mânayı açıklığa kavuşturma, pekiştirme, mübalağa ve tasvir amacına yönelik bir fayda elde etmek üzere sözü̈ uzatma veya tekrarlamaya ne ad verilir?

 

 

 

 

Doğru Cevap: "E" Itnab-ı Makbul
Soru Açıklaması

 Itnâb-ı Makbûl. Mânayı açıklığa kavuşturma, pekiştirme, mübalağa ve tasvir amacına yönelik bir fayda elde etmek üzere sözü uzatma veya tekrarlamadır. Câiz görülen bu ıtnâb bir yahut birden fazla unsurla gerçekleştirilebilir.

5.

Türk-i Basit tarzını oluşturan ve sade Türkçe ile şiir yazan şairler kimlerdir?

 

Doğru Cevap: "D" Nazmi-Mahremi  
Soru Açıklaması

 Türk-i basit tarzını Nazmi ve Mahremi oluşturmuştur. 

6.

I.İslâm inancının, düşüncesinin ve değerlerinin anlaşılmasını ve öğrenilmesini sağlayan eserler.II.İslâm inancını, düşüncesini ve değerlerini yayma (tebliğ) niyetiyle yazılan eserler.

III. Sadece sanatı önceleyen, ancak kullandığı dil, sembol ve mazmunlarla İslâm dinine ilginin oluşmasını sağlayan eserler.

IV.Herhangi bir dinî sembol ve mazmundan yararlanmayan, sadece estetik değerleri öne çıkartan eserler.

Yukarıdakilerden hangisi/ hangileri Türk-İslâm Edebiyatının eserlerinin bölümlerinden biridir?

 

Doğru Cevap: "E" I, II, III, IV
Soru Açıklaması

Türk-İslâm Edebiyatının eserlerini dört bölümde ele almak mümkündür. Bunlar: 1. İslâm inancının, düşüncesinin ve değerlerinin anlaşılmasını ve öğrenilmesini sağlayan eserler. 2. İslâm inancını, düşüncesini ve değerlerini yayma (tebliğ) niyetiyle yazı- lan eserler. 3. Sadece sanatı önceleyen, ancak kullandığı dil, sembol ve mazmunlarla İslâm dinine ilginin oluşmasını sağlayan eserler 4. Herhangi bir dinî sembol ve mazmundan yararlanmayan, sadece estetik değerleri öne çıkartan eserlerdir. 

7.

Nefehatü’l-Üns adlı eser kimindir?

 

Doğru Cevap: "C" Lamii Çelebi  
Soru Açıklaması

 Nefehatü’l-Üns adlı eser Lamii Çelebi’ye aittir. 

8.
Mahallileşme Akımının öncüsü aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "D" Nedim 
Soru Açıklaması
Şiirin merkezi Bağdat değil artık İstanbul olmuştur. Şairler
İstanbul’un güzelliğini dile getirmişlerdir. (Mahallileşme)
9.

Tasavvufun yaygınlaşmasıyla birlikte tarikat pîrlerinin hayat hikâyelerini ve kerametlerini müridlere anlatma ihtiyacından doğmuş olan edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "C" Menâkıbnâmeler  
Soru Açıklaması

Menâkıbnâmeler genellikle mensur olarak yazılmış olmakla birlikte bazılarında manzum parçalar da bulunmaktadır. Bu türdeki eserler, tarikat müntesibi kimselerin kolayca anlayabilmeleri için sade bir dille yazılmışlardır. 

10.

Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyılda tezkire alanının gelişmesine yardımcı olanlar arasında yer almaz?

 

Doğru Cevap: "E" Feridun Bey  
Soru Açıklaması

 Feridun Bey münşeat alanında gelişmelere katkı sağlamıştır. 

11.

 

……………….. ,  “Allah’ın Güzel İsimleri” anlamıyla edebiyatımızda bir tür olarak kabul edilmiştir.

Yukarıdaki fiadeye göre, aşağıdaki şıkların hangisi boşluğu doğru olarak doldurmaktadır?

 

Doğru Cevap: "A"   Esmâ-ı hüsnâ  
Soru Açıklaması

Esmâ-ı hüsnâ “Allah’ın Güzel İsimleri” anlamıyla edebiyatımızda bir tür olarak kabul edilmiştir.

12.
Başka bir şaire ait olan mısranın bir şiirde kullanılmasına ne ad verilir?
Doğru Cevap: "E" Tazmin
Soru Açıklaması
Tazminin özelliği: Başka bir şaire ait olan mısranın bir şiirde kullanılması.
13.

Kaside-i Taiyye kim tarafından yazılmıştır?

 

Doğru Cevap: "C" Ömer b. Fariz  
Soru Açıklaması

 Kaside-i Taiyye Ömer b. Fariz tarafından yazılmıştır. 

14.

Tekkelerde cemaat hâlinde okunan ilâhîlere ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "E" Cumhûr  
Soru Açıklaması

 a. Âyin: Genel olarak dinî tören anlamına gelen âyin, Mevlevi tekkelerinde zikir ve semâ sırasında okunmak üzere çeşitli makamlarda bestelenen şiirlerdir. Âyinleri okuyan kişilere âyinhan adı verilir. Tapuğ: Gülşenî tekkelerinde zikir esnasında mûsikî eşliğinde okunan ilâhîlerdir. Nefes: Alevî-Bektaşî ve Melâmî şairlerin vahdet telkin eden ilâhîlerine verilen addır. Bunlar vücûdun birliği ilkesini (vahdet-i vücûd) nefeslerle telkin ederler. Bektâşiler, na’t ve Hz. Ali medhiyesini de nefes olarak isimlendirirler. Nefesler, gazel ve koşma tarzında heceyle yazıldığı gibi, aruzla yazılanları da vardır. Bektaşi tekkelerinde daha çok âyin-i cemlerde saz eşliğinde okunur. Duraklar: Ekseriyetle Halvetî tekkelerinde ve zikrin iki faslı arasında bir veya iki zâkir tarafından okunan ilahîlerdir.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Allah’la ilgili edebî türlerden biridir?

 

Doğru Cevap: "C" Tevhîd  
Soru Açıklaması

Allah’la ilgili edebî türleri de üç ana başlık altında Allah’ın Güzel İsimleri olan Esmâ-i Hüsnâlar, Allah’ın zatî ve sübûtî sıfatlarından bahseden Tevhidler ve kulun acziyetini dile getiren Münâcâtlar yer alır.

16.

 

………………., Allah’ın zât ve sıfatlarından, yüceliğinden ve kudretinden bahseder.

 

Yuklardıdaki fiadeye göre, boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

 

 

Doğru Cevap: "A" Tevhîd  
Soru Açıklaması

Tevhîdlerde Allah’ın zât ve sıfatlarından, yüceliğinden ve kudretinden bahsedilir. 

17.

Konusunu Ramazan ayından alan şiirlere ne ad verilir?

 

Doğru Cevap: "D" Ramazaniye  
Soru Açıklaması

 Konusunu Ramazan ayından alan şiirlere Ramazaniye adı verilir.  

18.

Mensur eserlerde “Allah’a hamd, Peygambere salât ü selâm’dan sonra” anlamında kullanılan deyim aşağıdakilerden hangisidir?

 

Doğru Cevap: "C" Ammâ ba‘d  
Soru Açıklaması

Ammâ ba‘d: “Allah’a hamd, Peygambere salât ü selâm’dan sonra” anlamında bir deyimdir ki, bundan sonra asıl konuya geçilir. 

19.

Zeyl-i siyer-i Veysi adlı eser kime aittir?

 

Doğru Cevap: "E" Nabi  
Soru Açıklaması

 Zeyl-isiyer-i Veysi Nabi’ye aittir.

20.
Tekkelerde cemaat halinde okunan ilâhilere ne ad verilir?
Doğru Cevap: "E" Cumhûr
Soru Açıklaması
Tekkelerde cemaat halinde okunan ilâhilere Cumhur denir.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.