Yaşayan Dünya Dinleri
Deneme Ara Sınavı 5
1.

Farklı inanç sistemlerini objektif bakış açısıyla incelemeye çalışan eser ve bu geleneği temsil eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Milel ve Nihal
Soru Açıklaması

Kur’an’ın yaklaşık üçte ikisi geçmiş toplumlara ilişkin kıssalardan, ehli kitap ve cahiliye dönemi Arap geleneğine yönelik tanımlama, eleştiri ve polemiklerden oluşur. Reddiye tarzı kaleme alınan apolojetik eserlerde, bir yanda doğru inanç olarak görülen akidenin savunusu yapılırken, yanlış inançlar ve düşünceler alabildiğine eleştirilmektedir. Esatir’in önemi ise dinler tarihiyle ilgili Türkçe yazılmış en eski eser olmasıdır. Soruda bahsi geçen geleneği ve eserleri temsil eden kavram Milel ve Nihal’dir.

2.

I- Doğru inanç

II- Tek tanrı inancı

III- Doğru bilgi

IV- Doğru Davranış

V- Ahimsa

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Cayinizm’in temel inançları doğru şekilde verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" I, III ve IV  
Soru Açıklaması

Cayinistlerin“üç mücevher” olarak adlandırılıdıkları inanç esasları; Doğru inanç (samyagdarşana), doğru bilgi (saygcnâna) ve doğru davranıştır (samyakcârita).

3.

Hinduizm’de ruh, beden öldükten sonra bu dünyaya tekrar başka bir bedende gelir. Bu döngüye ne ad verilir?

Doğru Cevap: "C" Samsara  
Soru Açıklaması

Hindular için ruh ölümsüzdür ve insanların eylemleri sonucu olarak sürekli bu dünyaya gidip gelen ölümsüz olduğu kabul edilen bu ruhtur. Ruhun, beden olarak yaptığı işlerin sonucuna uygun olarak yeni bir bedende dünyaya gelmesine reenkarnasyon, bu sonsuz gidiş-geliş döngüsüne de samsara denir.

4.

Dinler tarihi ile Din arasındaki fark nedir?

Doğru Cevap: "A" Dinler tarihi insanın din tecrübesini tarihsel gelişimi çerçevesinde ele alan bir bilim dalıdır. Din ise insanın inanç ve değerlerini, davranış biçimlerini ve sosyal çevresiyle olan ilişkilerine yönelik kurumsal yönünü disiplin altına alır.
Soru Açıklaması

Dinler tarihi insanın din tecrübesini tarihsel gelişimi çerçevesinde ele alan bir bilim dalıdır. Din ise insanın inanç ve değerlerini, davranış biçimlerini ve sosyal çevresiyle olan ilişkilerine yönelik kurumsal yönünü disiplin altına alır.

5.

Çince’de tao hangi anlama gelmektedir?

Doğru Cevap: "B" Hedef
Soru Açıklaması

Çince’de ‘yol’ anlamına gelen ‘Tao’, Taoizm’in tanrıyı ifade etmek için kullandığı bir kavramdır.

6.

Aşağıda verilen kitaplardan hangisi Konfüçyus’un derlediği Beş Klasik’ten biri değildir?

Doğru Cevap: "D" Orta Yol Doktrini
Soru Açıklaması

Konfüçyüs’ün altmış sekiz yaşında Çin’e ait eski metinlerden derleyerek ortaya koyduğu beş kitap: Değişiklikler Kitabı (Yi King), Tarih Kitabı (Şu King), Şiirler Kitabı (Şi King), Törenler Kitabı (Li King), İlkbahar ve Sonbahar Yıllıkları (Şun Kiyu King)’dır.  Orta Yol Doktrini, ise Dört Kitap (Se Şu) içerisindedir.

7.

Tibet Budizm’i ne olarak adlandırılır?

Doğru Cevap: "C" Lamaizm  
Soru Açıklaması

Budizm tarafından etkilenen bu din, aynı zamanda Budizm’i etkilemiş ve Sanskritçe gurunun muadili olan lamayı kullandıkları için Lamaizm olarak bilinen Tibet Budizm’i ortaya çıkmıştır.  

8.

Konfüçyanizm dinine göre “Tai Çi” hangi anlama gelmektedir?

Doğru Cevap: "C" Yaratıcı hakikat
Soru Açıklaması

Konfüçyanizm, evrenin yaratılışının ve varlığın kökeninin iki asli doğurucu ilke olan Yin ile Yang’ın karşılıklı etkileşimi olduğunu kabul eder. Eski Çin inancının bir devamı olan bu inanca göre iki zıt kutbu temsil eden ‘Yin ve Yang’, ‘Yüce hakikat’ veya ‘Yaratıcı İlke’den (Tai Çi) çıkmıştır.

9.

Kendisindeki sevgiyi, nefreti, arzuyu ve isteksizliğin kökünü kazıdıktan sonra mutlak bilgiye, evrensel acıdan kurtulmanın bir metodunun keşfine ulaştı. Bu andan itibaren o bir cina, dünyanın ve ihtiraslarının “fatihi”, bir kevalin “her şeyi bilen”, bir arhat “ulu” ve bir Mahavira “büyük kahraman” haline geldi. Bundan sonraki otuz yıl boyunca Magadha etrafında dolaşarak kendisini, bulduğu yolun tebliğine adadı.Yukarıda bahsedilen hangisinin kurucusudur?

Doğru Cevap: "D" Cayinizm
Soru Açıklaması

Cayinizmin kurucusu Vardhamana, Sürdürdüğü uzun meditasyonlardan ve kendisindeki sevgiyi, nefreti, arzuyu ve isteksizliğin kökünü kazıdıktan sonra mutlak bilgiye, evrensel acıdan kurtulmanın bir metodunun keşfine ulaştı. Bu andan itibaren o bir cina, dünyanın ve ihtiraslarının “fatihi”, bir kevalin “her şeyi bilen”, bir arhat “ulu” ve bir Mahavira “büyük kahraman” haline geldi. Bundan sonraki otuz yıl boyunca Magadha etrafında dolaşarak kendisini, bulduğu yolun tebliğine adadı. Yağmur mevsimleri dışında bu tebliğe hiç ara vermedi. Bu mevsimlerde kendisinin de mensubu bulunduğu kşatriya kastının üyeleri tarafından saygıyla kabul edildi. Yetmiş iki yaşında M.Ö. 527’de öldü.

10.

Mecusiliğin kurucu lideri kimdir?

Doğru Cevap: "B" Zerdüşt
Soru Açıklaması

Zerdüşt’ün yaşamına ait Mecusi kaynaklarında –özellikle de sonraki dönemlere ait Pehlevice metinlerde- birçok menkıbe anlatılmaktadır. Buna göre örneğin annesi 15 yaşındayken Zerdüşt’e mucizevî şekilde hamile kalmıştır. Onun doğumuna bütün âlem sevinmiş, yeryüzünü neşe kaplamış ve insan şeklinde serbestçe dolaşan şeytanlar yeraltına kaçmışlardır. Yine buna göre Zerdüşt gülerek doğmuş, yüce tanrı Ahura Mazda ile konuşmuş, Ehrimen’den yüz çevirmiş ve kutsal ateşi bulmuştur. O, rahiplik, savaşçılık, çiftçilik, tabiplik ve sanatta da eşsiz bir üstünlük göstermiştir.

11.

Hangisi hindiuzmde, belli bir kişi olmasa da bu kutsal bilginin alıcıları, Hinduizm kurucuları olarak anılan kişilerden değildir?

Doğru Cevap: "B" Tapas
Soru Açıklaması

Tapas, yeteneklerin içe dönüşünü ve tefekküre dalmaya işaret eder.

12.

Dinler tarihi bilim dalı Osmanlı döneminde kaçıncı yüzyıldan itibaren eğitimin kurumlarında yer almaya başlamıştır?

Doğru Cevap: "E" 19.yy
Soru Açıklaması

Dinler tarihi bilim dalı Osmanlı döneminde 19. yüzyıldan itibaren eğitimin kurumlarında yer almaya başlamıştır.

13.

Dinler tarihinde Tanrı, tanrının sıfatları gibi çeşitli inanç konularında farklı yorumlamalara bağlı olarak ortaya çıkan akımlara ne denir?

Doğru Cevap: "C" İtikadi mezhepler  
Soru Açıklaması

İtikadî mezhepler, çeşitli inanç konularında farklı yorumlamalara bağlı olarak ortaya çıkan akımlardır. Tanrı, tanrının sıfatları, çeşitli metafizik varlıklar, ahiret ve dinde temel kaynağın niteliği gibi konulardaki farklı değerlendirmeler itikadî mezheplerin birbirleriyle farklılık arz eden yaklaşımlarını oluşturur.

14.

Dinin bir alt kolu ya da dinin kapsamı içerisinde sayılan ekoller olarak nitelenebilecek olan mezhepler, yapıları itibarıyla kaç kategoride incelenmektedir?

Doğru Cevap: "E" İktidaî, fıkhî ve siyasi
Soru Açıklaması

Dinin kapsamı içerisinde sayılan ekoller olarak nitelenebilecek olan mezhepler, yapıları itibarıyla itikadî, fıkhî ve siyasî olmak üzere üç ana kategoride incelenebilir

15.

Zoroastrianizm ve Zerdüştçülük inanç sisteminde önemli yer tutan ateş kültüründen dolayı “Ateşperestlik” olarak adlandırılan eski İran kökenli din aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Mecusilik
Soru Açıklaması

Mecusi ismi, Eski İran geleneğindeki bir toplumsal sınıfı ifade eden Mecuş’tan gelmektedir. Persler döneminden itibaren bu yönetici-rahip sınıf mensupları, başta Anadolu olmak üzere çeşitli bölgelerde oluşturulankolonilerde yerleşmişler ve onların temsil ettiği inanç sistemi zamanla yerli halk tarafından Mecusilik olarak adlandırılmaya başlanmıştır.

16.

Mahayana derlemelerinin en eskisi ve en etkilisi olarak kabul edilen hikmet ve mükemmellik sutrası aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "A" Prajnâparamita-Sutta
Soru Açıklaması

Saddharma pundarika Sutra, Lotus sutra olarak da bilinir. Derlemeden daha çok telif bir metin özelliği ortaya koyar, öğretiyi düzenler, öğretilerin birliğini açıklar ve Mahayanistlerin en yüce öğreti olduğunu kabul ettikleri boddhisattvayı över. Japonya’da ve Çin’de en önemli sutra olarak kabul edilir. Vimalakirtinirdesa Sutra, Hıristiyan döneminin başlarında telif edilen bu metin, laik bir Budist’in boddhistavalığa ulaşabileceğini açıklar. Sukhavati Sutra, Buddha Amida’nın ülkesinin bütün inananlara açık olduğunu öğretir. Prajnâparamita-sutta ise, hikmet, mükemmellik sutrası olup Mahayana derlemelerinin en eskisi ve en etkilisidir. Mö. başlayan bin yıllık bir sürede tamamlanmıştır. Boşluk öğretisini (sunyattâ) açıklar.

17.

Hindu kutsal metinleri iki gruba ayrılır. Bu gruplar hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "C" Şruti- Smriti
Soru Açıklaması

Hindu kutsal metinleri iki gruba ayrılır: Şruti ve Smriti. “İşitilen, görülen” anlamına gelen şruti kategorisi içinde Vedalar; smriti kategorisinde ise Puranalar, Ramayana, Mahabharata ve Dharma-şastralar yer alır. Aitareya ve Kauşitaki ise en önemli  Brahmanalar arasındadır.

18.
Mecusi geleneğinin günümüzde İran'da yaşayan temsilcilerine ne ad verilir? 
Doğru Cevap: "B" Gabarlar 
Soru Açıklaması
19.

Manevi cehalet, inşa edici eylemler, bilinç, zihin ve beden, altı temel duyu, duyusal uyarım, his, arzu, tamah; varlık, doğum, yaşlanma ve ölüm zincirinin işleyişini açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Bağımlı ortaya çıkış
Soru Açıklaması

Nirvana, Budizm’in nihai hedefi olan kurtuluşu; Karma, yapılan iş ve eylemleri; Sangha, Budist cemaatini; Bhikkhus ise sanghadaki erkek keşişleri ifade eder. Bağımlı ortaya çıkış anlayışına göre her şey birbirine bağlı olarak ortaya çıkar, var olur. Nirvana hariç hiçbir şey bağımsız değildir. Her şey başka bir şeyle ilişkilidir ve soruda geçen, birbirine bağlı on iki zincir halinde, başka bir şey tarafından belirlenir. Bu zincir başındaki manevi cehalet ortadan kalktığında, doğum ve ölüm döngüsü sona erecek, nirvanaya ulaşılacaktır.

20.
Aşağıdakilerden hangisi Buddha'nın hayatıyla ilişkili olan Budist hac mekânlarından biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Harappa 
Soru Açıklaması
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.