Yaşayan Dünya Dinleri
Deneme Ara Sınavı 6
1.

Tarihin en eski ve tek tanrıcı dinine sahip olan Mecusilerin tek tanrısının adı aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "E" Ahura Mazda
Soru Açıklaması

Zerdüşt bütün varlıkların Ahura Mazda’dan zuhur ettiğine inanmaktaydı. O, var oluşun başlangıcını yüce tanrıdan zuhur eden ya da onun tarafından yaratılan 7 asli ilahi varlıkla açıkladı. Ahura Mazda öncelikle kendisinin kutsal ruhu Spenta Mainyu ile diğer 6 ilahi varlığı yarattı. Ameşa Spenta (kutsal ölümsüz) olarak da adlandırılan bu altı yüce varlık; Vohu Manah (iyi düşünce), Aşa Vahişta (iyi gerçek), Spenta Armaiti (iyi sadakat), Khşatrha Vairya (cazip hükümranlık), Haurvatat (bütünlük) ve Ameratat (ölümsüzlük)tür. Bu ilahi varlıklar, aynı zamanda Bilge Rab Ahura Mazda’nın soyut veçheleri olarak da görülürler. Dolayısıyla doğru cevap E’dir.

2.

İnsanlığın yaşadığı ve yaşamakta olduğu din tecrübesiyle ilişkili olarak değindiğimiz bu hususlar doğrultusunda dinin;

(1) insanın düşünce ve inanca dayalı değerlendirmelerini içeren zihinsel fonksiyonlarını,

(2) her türlü tavır ve davranışlarını

(3) insanın diğer insanlarla ilişkilerini ve kurumsal yönünü ifade eden sosyal yapısını belirleyen ve disiplin altına alan bir sistem olduğu, maddelerinden hangileri söylenebilir ?

Doğru Cevap: "E" 1 ,2 ve 3
Soru Açıklaması

Maddelerin hepsi İnsanlığın yaşadığı ve yaşamakta olduğu din tecrübesiyle ilişkili olarak değindiğimiz hususlar doğrultusundadır. 

3.

Güney Budizm’inde aşağıdaki Asya ülkelerinden hangisi yoktur?

Doğru Cevap: "D" Tibet  
Soru Açıklaması

Güney Budizm’iyle güney Asya ülkelerinden Sri Lanka, Seylan, Burma, Kamboçya, Endonezya, Laos, Tayland ve Vietnam gibi ülkelerdeki Budizm kastedilir. Tibet bu grupta değildir.

4.

I. Kesh: Kesilmemiş, uzatılmış saçlarII. Kanga, küçük bir tarak;III. Kacca, dizlere kadar olan beyaz don;IV. Kara, çelik bilezikV. Kirpan kılıçKhalsanın üyeliğinin göstergesi olan taşınması gereken şeyler hangisinde doğru verilmiştir?

Doğru Cevap: "E" I,II,III,IV,V
Soru Açıklaması

Khalsanın bir üyesi olduğunun bir göstergesi olarak beş şeyi taşıması gerekir. Bunların her biri “k” ile başladığı için beş ks anlamında kakka olarak adlandırılırlar. Kesh: Kesilmemiş, uzatılmış saçlar; kanga, küçük bir tarak; kacca, dizlere kadar olan beyaz don; kara, çelik bilezik ve kirpan kılıç, bugün hançer. Bunların her birinin sembolik anlamları vardır. Saçların uzatılması, azizliğin doğal görünüşünü; tarak düzeni; beyaz don iffeti: bilezik itidali ve guruya adanmışlığı/bağlılığı, asaleti, gücü ve cesareti sembolize eder.

5.

Aşağıdakilerden hangisi Taoizm’den sonra Çin’in ikinci en önemli ve yerli dini olarak kabul edilir?

Doğru Cevap: "A" Konfüçyanizm  
Soru Açıklaması

Millî bir din olan Konfüçyanizm, Taoizm’den sonra Çin’in en önemli ikinci yerli dini kabul edilir. Kurucusu, inanç esasları ve kutsal metinleri bulunan bu din, Çin’in geleneksel dini bakımından Taoizm ile bazı ortak inançları da paylaşmaktadır.

6.

İslâm geleneğinde yapılan en yaygın din sınıflaması hangi eksenler içerisinde yer almaktadır?

Doğru Cevap: "A" Hak, ilahi ve semavi
Soru Açıklaması

İslâm geleneğinde yapılan en yaygın din sınıflaması hak, ilahi ve semavi kavramları ekseninde olmaktadır. Buna göre hak/semavi/ilahi dinler İslâm, Yahudilik ve Hıristiyanlık için kullanılmakta bunların dışındakiler ise farklı bir kategoriye oturtulmaktadır.

7.

Ölen bir kişinin ruhunun gözetim evlerinden (7 gezegenden) hızla geçerek ışık alemine ulaşması için yapılan törenin adı nedir?

Doğru Cevap: "D"  Masiqta
Soru Açıklaması

Sâbiîlikte ayin yemekleri törenleri de önemli yer tutar. Bunlardan en önemli olanı masiqta adı verilen törendir. Bu tören ölen bir kişinin ruhunun gözetim evlerinden (7 gezegenden) hızla geçerek ışık alemine ulaşması için yapılır. Rahip gözetiminde çeşitli özel yemekler hazırlanır ve bunlar vaftiz, dua ve benzeri ayinler eşliğinde yenilir.

8.

Guru Grant Sahib hangi Guru tarafından bir araya getirilmiştir?

Doğru Cevap: "E" Guru Arjan
Soru Açıklaması

Sihlerin kutsal metinleri, Guru Grant Sahib olarak bilinen kitaptır. Guruların öğretileri yüzyıl kadar şifahi olarak dolaştıktan sonra dördüncü Guru olan Arjan tarafından 1604 yılında bir araya getirildi. Guru Gobind Singh’in guruluk makamına Adi Granth’ı atamasından sonra kitap Guru Granth Sahib olarak adlandırıldı ve bugün bu şekilde isimlendirilmektedir.

9.

Taoizmde savaş tanrısı kimdir?

Doğru Cevap: "B" Kvan-Ti  
Soru Açıklaması

Taoizmde savaş tanrısı Kvan-Ti’dir.

10.

Hinduizm tarihsel olarak kaç safhaya ayrılabilir?

Doğru Cevap: "C" 4
Soru Açıklaması

Hinduizm tarihsel olarak 4 safhaya ayrılabilmektedir. Bunlardan ilki 1920’lerden önce MohenjoDaro ve sonra Harappa kentleri etrafında odaklanan arkeolojik kazılarda kalıntıları ortaya çıkan Indüs Vadisi Medeniyeti’dir. İkincisini yanlışlıkla Brahmanizm olarak da adlandırılan Veda dini oluşturmaktadır. Bir sonraki safha, Brahmanalarda bulunur. Bunlar, kurbanla ilgili uygulamaya yönelik yorumlar ve mitolojik ayrıntıları içeren metinlerdir. Burada ritüalizm hâkimdir. Hinduizm’in bir sonraki safhası, altıncı yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar devam eden ortaçağ safhasıdır.

11.

Aşağıdaki Şinto mezheplerinden hangisi Katoliklikteki Teslis inancını kabul eder?

Doğru Cevap: "D" Fokko
Soru Açıklaması

Tarih boyunca Japonya’ya giren dinlerin de etkisi ile Şintoizm’de çeşitli mezhepler ortaya çıkmıştır. Örneğin, Budizm’in etkisi ile 12. yy.’da Tendai Şinto ve 16. yy.’da Tantrik Şinto (Şingon) mezhepleri ve 17.yy.’da, Konfüçyanizm’in etkisi ile Sugia Şinto mezhebi oluşmuştur. Koshito, günümüzde Meiji yasalarıyla belirlenen uygulamalardan biri olup diğer adı İmparatorluk Şintosu’dur. Teslis inancını ve Cizvitlerin teolojik görüşlerini kabul eden mezhep Fokko mezhebidir.

12.

Dini inanç ve değerlerin farklı anlaşılıp yorumlanmasının sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Mezhepleşme
Soru Açıklaması

Hangi bağlamda olursa olsun dini inanç ve değerlerin farklı anlaşılıp yorumlanması mezhepleşme hareketlerini beraberinde getirmiştir.

13.

Mecusiliğin günümüzde Hindistan’daki temsilcisi olan ve buradan dünyanın çeşitli ülkelerine göçerek diaspora yaşantısı süren kişilere ne ad verilir?

Doğru Cevap: "B" Parsîler
Soru Açıklaması

Yazatalar, tapınmaya değer varlıklar demektir. Sihler ve Caynistler Hindu dinlerine ait terimlerdir. Günümüz Mecusileri büyük oranda Hindistan’da ve başta ABD ve Kanada olmak üzere çeşitli Batı ülkelerinde yaşamaktadır. Yeni yerleşim bölgelerinde Parsî olarak tanınan Mecusiler, 20. yüzyılda önemli başta İngiltere ve Kanada olmak üzere çeşitli ülkelere göç etmişlerdir. Günümüzde Parsî diasporası yaygın olarak Londra’da bulunmaktadır

14.

Sabiilerde ibadet dili aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Aramca  
Soru Açıklaması

Sabilerde kutsal metinlerin yazılı olduğu dil Aramcanın doğu lehçelerinden birisi olan Mandencedir. Günlük hayatta Arapça konuşan Sâbiîler, bu dili anlamadan sadece ibadet dili olarak kullanırlar. Bu dili okuyup yazabilme ayrıcalığı ise yalnızca rahiplere aittir.

15.

Aşağıdakilerden hangisi Ahura Mazda’dan zuhur eden ya da onun tarafından yaratılan asli ilahi varlıklardan birisidir?

Doğru Cevap: "A" Vohu Manah
Soru Açıklaması

Zerdüşt bütün varlıkların Ahura Mazda’dan zuhur ettiğine inanmaktaydı. O, var oluşun başlangıcını yüce tanrıdan zuhur eden ya da onun tarafından yaratılan 7 asli ilahi varlıkla açıkladı. Ahura Mazda öncelikle kendisinin kutsal ruhu Spenta Mainyu ile diğer 6 ilahi varlığı yarattı. Ameşa Spenta (kutsal ölümsüz) olarak da adlandırılan bu altı yüce varlık; Vohu Manah (iyi düşünce), Aşa Vahişta (iyi gerçek), Spenta Armaiti (iyi sadakat), Khşatrha Vairya (cazip hükümranlık), Haurvatat (bütünlük) ve Ameratat (ölümsüzlük)tür. Bu ilahi varlıklar, aynı zamanda Bilge Rab Ahura Mazda’nın soyut veçheleri olarak da görülürler.

16.

Mecusilik inancının peygamberi kimdir?

Doğru Cevap: "D" Zerdüşt  
Soru Açıklaması

Parsiler, Mazdayasna olarak adlandırdıkları yüce varlık Ahura Mazda’nın her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten tek rab olduğu inancına sahiptirler. Ayrıca onlar Zerdüşt’ün peygamberliğine, vahye, ruhun ölümsüzlüğüne, haşre, hesaba ve öte dünya (cennet ve cehennem) yaşantısına da inanırlar.

17.

I. VidevdatII. ZurvaniyyeIII. YasnaIV. YaştV. SeneviyeAvesta’nın bölümleri hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğru Cevap: "D" I,III,IV
Soru Açıklaması

Mecusiliğin kutsal metni Avesta’dır. Birkaç ana bölümden oluşan Avesta’nın bölümleri; Yasna, Visperad, Yaşt, Videvdat (Vendidat) ve Hurda Avesta (Küçük Avesta) olarak adlandırılır. Bu bölümler arasında en eski metinler 72 kısımdan oluşan Yasna’da bulunur. Yasna’nın 16 kısmı, geleneksel olarak Zerdüşt’ün kendisine atfedilir ve bunlar Gathalar (ilahiler) diye adlandırılır.

18.

Şintoizm’de Güneş tanrıçası ve aynı zamanda diğer tanrıların başkanı kabul edilen tanrı hangisidir?

Doğru Cevap: "B" Amaterasu  
Soru Açıklaması

Şintoizm’in kutsal kitabı Kojiki’ye göre sekizyüz bin, Nihongi’ye göre ise seksen bin tanrı olduğu belirtilmektedir. Bunların başkanı, Güneş tanrıçası  Amaterasu’dur. Amaterasu’nun tapınağı “İse” şehrindedir. Japonlar, güneşin doğuşunu oradan izlediklerinde hacı kabul edilirler.

19.

Mecusilik inanışında cesetler nasıl muamele görürler?

Doğru Cevap: "E" Açık alanlara bırakılırlar
Soru Açıklaması

Çok eski dönemlerde ölü gömme adetinin varlığını gösteren işaret bulunmakla birlikte sonraları Mecusilikte tıpkı Tibet Budistlerinde olduğu gibi cesetlerin açıkta bırakılarak etlerin vahşi hayvanlar ve kuşlarca yenilmesi adeti yaygınlaşmıştır. Mecusilerce ruh bedenden ayrıldıktan sonra ceset kirli sayılır ve onu toprağa gömmek, suya atmak ya da ateşte yakmak suretiyle temiz olan toprağı, suyu veya ateşi kirletmesine izin verilmez. Bunun yerine eski dönemlerde ıssız dağ başlarında, yakın zamanlarda ve günümüzde ise Dakhma ya da Sessizlik Kulesi’nde ceset açık alanda taş bloklar üzerine yatırılır ve üzerindeki elbiseler tamamen çıkartılarak açığa bırakılır ve akbabalar gibi vahşi hayvanlarca cesedin yenilerek yalnızca kemikler kalıncaya kadar bu şekilde bırakılır. Mecusilikte cesede yalnızca cenaze taşıyıcıları gibi bazı özel kişiler yaklaşabilir; bu kişilerin de özel bazı arınma ayinlerini yapmaları gerekir.

20.

Hindu hayatının altı safhaya ayrılması anlamına gelen terim aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: "C" Aşrama
Soru Açıklaması

A şıkkı altı görüş, B şıkkı kast düşüncesi, D şıkkı vahiy ve E şıkkı gelenek anlamına gelir.

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.